MAKALELER / BAĞ GÖZKURDU VE MÜCADELE YOLLARI

HASTALIKLARI VE BELİRTİLERİ

Bağ gözkurdu kelebeklerinin kanatları siyahımsı duman renginde olup lacivert pırıltılıdır. Vücut metalik yeşil renktedir. Kanat açıklığı 20-25 mm, boyu 10-12 mm?dir. Erkek kelebek dişi kelebeğe oranla daha küçüktür. Antenleri tarak şeklinde, dişilerinki ise ip şeklindedir.
Yumurtası beyazımsı sarı renkte ve küre şeklindedir. Larva bol tüylü, sırtı esmer, karnı kirli sarı renkli olup vücudun üstünde iki, yanlarında iki tane olmak üzere toplam 4 adet çizgi vardır. Olgun larva 10-12 mm uzunluğundadır. Oldukça ağır hareketlidir.
Pupaları beyaz bir kokon içinde bulunur. Pupalar ilk zamanlar gri sarı renktedir. Daha sonra koyulaşır ve açılmadan 5 gün önce koyu lacivert olurlar.
Bağ gözkurdu kışı asma kabukları altında, gövdedeki çatlaklarda ve gizli yerlerde üçüncü veya dördüncü dönem larva halinde geçirir. İlkbaharda Mart ayı sonu veya Nisan ayı başında hareket ederler. Ancak bu çıkış tarihi bağın gelişme durumuna ve hava şartlarına bağlı olarak bölgeler arası değişiklikler gösterebilir. Larvalar önce gözlerde daha sonra da genç yapraklarda beslenirler. Beslenme akşamüstü başlar, ertesi günü sabaha kadar devam eder. Mayıs sonu veya Haziran ayı başına doğru olgun hale gelen larvalar asmanın kabukları altında 6-7 günde ördükleri kokon içinde pupa olurlar. Bu devre yaklaşık 4 hafta kadar sürer. Haziran ayı ikinci yarısı ile Temmuz ayı içinde kelebekler görülmeye başlar. Erkek kelebekler dişi kelebeklerden daha önce çıkarlar. Hayatlarının ilk günü çok hareketlidirler. Dişi kelebek yumurtalarını 500-600 tanelik kümeler halinde genellikle gölge olan yerlere , örneğin asma yapraklarının altına, üzüm salkımlarına, yabani otların üzerine bırakır. Yumurtalar 10-12 gün sonra açılmaya başlar ve çıkan larvalar sadece asma yaprakları ile beslenirler. 2-3 gömlek değiştirdikten sonra kışı üçüncü veya dördüncü dönem larva halinde asmanın gizli yerlerinde diapoz halinde geçirir. Yılda 1-1.5 döl verdiği sanılmaktadır.
 

DAVRANIŞLARI

Bağ gözkurdu monofag bir zararlı olup sadece kültüre alınan asmalarda ve yabani asmalarda zarar yapar. Larvalar ilkbaharda gözlere doğru tırmanırlar ve gözün içini yiyerek, gözün ölmesine neden olurlar. Böyle bir bağa uzaktan bakıldığında don vurmuş gibi görünür. Zararlının ikinci döl larvaları ise yaprakların damar aralarını zar gibi kalacak şekilde yerler. Ancak gözdeki zararı yapraktaki zararından daha önemlidir. Gözler uyanırken bir asmada 10-12 larva bulunduğunda %100, 3-4 adet larva bulunduğunda %40-50 civarında bir zarar meydana gelebilir. Bir asmada 1-2 adet larvanın bulunması halinde dahi ürünün azalmasına neden olur. Ürünü kantite yönünden etkiler.
 

KÜLTÜREL MÜCADELE

Bağ gözkurdu kışı larva halinde asmanın kabukları altında geçirdiğinden, ilkbahara girerken kesilen çubuklar bağ kenarında bırakılmayıp yok edilmelidir. Bağın içinde ve çevresinde larvanın kışlayabileceği barınaklar ortadan kaldırılmalıdır.
 

İLAÇLAMA

İlkbaharda Bağ gözkurdunun yayılış gösterdiği bağ alanlarında gözler uyanırken yapılan sürvey sonucuna göre ilaçlama zamanı saptanır.