MAKALELER / DEZENFEKTAN VE ANTİSEPTİK MADDELER
Etanol, izopropil alkol (izopropanol, propan-2-ol) ve n-propanol dünyada yaygın olarak kullanılan hızlı etki gösteren antimikrobiyal maddelerdir. Alkollerin optimal etki konsantrasyonu % 60-90 arasındadır.
Bu maddeler mikobakteriler dahil vejetatif bakterilere, virüs ve mantarlara etki ederler; sporlara karşı etkileri ise tartışılır, çünkü bu maddeler bakteri sporunun oluşumunu engeller ancak bu etki geri dönüşümlüdür. Aldehitler (gluteraldehit, formaldehit) hücre duvarına etki ederek baktersidal, virüsidal, fungisidal dezenfeksiyonunda ve soğuk sterlizasyonda (sterilan) kullanılırlar. Biguanidlerden klorheksidin bakteri hücre duvarına vesitoplazma zarına 20 saniye gibi kısa bir sürede etki ederekbakterisidal etki gösteren geniş spektrumlu bir antiseptiktir.
Mikobakterilere ve bakteri sporuna ancak durdurucu etki yaptığı veya hiç etkisinin olmadığı bildirilmiştir. Bu maddenin dezavantajı ise etkisinin pH ve organik maddelerin varlığında değişkenlik göstermesidir. Triklosan, sitoplazma zarına etki eden bisfenol grubuna ait bir antiseptiktir. Gram pozitif bakterilere çok etkili olup Gram negatiflere özelliklePseudomonas aeruginosa’ya daha az etkilidir.
Bakteri sporlarına karşı vejetasyonu durdurucu etkisi bulunmaktadır. Etkisini arttırmak için başka maddelerle (EDTA, klorheksidin) kombine bir şekilde kullanılır(6,7). Çalışmamızda dokuz yüzey dezenfektanı, dört alet dezenfektanı ve üç el ve cilt antiseptiği olmak üzere toplam16 kimyasal preparatın bakterisit aktivitesi incelenmiş ve sonuçları değerlendirilmiştir.