MAKALELER / DUT KABUKLU BİTİ VE MÜCADELE YÖNTEMLERİ

ÖZELLİKLERİ VE HASTALIKLARI

Dişi kabuğu 2.0-2.5 mm çapında dairemsi dış bükey ve kirli beyaz renklidir. Birinci ve ikinci larva gömlekleri dıştan belirgin olup çoğunlukla kabuğun bir kenarında bulunurlar. Kabuk altında bulunan dişi armut biçiminde ve turuncu sarı renktedir. Yumurtaları pembemsi veya beyazdır. Bir dişinin altında her iki renkten veya yalnız bir renkten yumurta bulunabilir.
Erkek bireyler ise dişilere hiç benzemezler. Erkek kabukları boru biçiminde ve beyaz renklidir. Beyaz iplikçilerle birbirlerine sarılmış gruplar halinde bulunurlar. Gelişmeleri sonunda meydana gelen ergin erkekler bir çift kanatlıdırlar. Ancak ağır hareketli olup fazla uçmazlar, beslenmez ve döllendikten sonra ölürler.
Kışı döllenmiş dişi durumunda geçirir. Kış sonunda sıcaklığın artışı ile birlikte gelişir, irileşir. İlk larva çıkışları bölgelere göre değişmekle beraber nisan ayından haziran ayına kadar görülür.
İkinci döl normal olarak sıcak bölgelerde temmuz ayı ilk haftasında, diğer bölgelerde ise temmuz ortalarına doğru ve daha geç başlar.
İkinci dölün dişi bireylerinin bir kısmı döllenmiş dişi olarak kışlamaya girerken büyük bir bölümü eylül ayından itibaren üçüncü dölü verir. İlk soğuklardan önce dişi dönemine giremeyen bireyler gelişmelerini sürdürmeyip ölürler.
Bir dişi ortalama 100 dolayında yavru verir. Larvalar genellikle kalın dallarda yerleşirler fakat yüksek yoğunluklarda ince dallarda sıvama hale gelebilir.

DAVRANIŞLARI VE HARAKETLERİ

Zararlı, sıvama halde bulunduğu dalların, daha sonra da ağacın tümünün kurumasına yol açar. Şeftali ağaçları Dut kabuklu biti zararına karşı çok duyarlıdır. Bazen larvaları tüysüz şeftali meyvelerine de geçerek kırmızı lekeler oluşturur ve meyvenin satış değerini düşürür.
Ülkemizde meyve yetiştirilen her bölgede bulunmaktadır.

 KÜLTÜREL MÜCADELE

İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesinde Chilocorus bipusîulalus L. avcı böceği, Samsun Bölgesinde Encarsia berlesei ( How)., Aphytis procüa Walker. asalakları ile C. bi-pustulatus ve Hemirsarcoptes malus Shimer avcı böcekleri, Marmara Bölgesinde ise P. berlesei, Apheünus diaspidis How. asalakları, C.pipustulatis , Cybosephalus fotJorirninar , Rhyzobius laphanthae (Blaisdell) ve Pharoscymnus pharodides Marsça) avcı böcekleri saptanmıştır.
Dut kabuklubitinin doğal düşmanları yalnız başına zararlıyı kontrol edememektedir. Parazitoidlerin etkinlik oranlan, bölgelere göre % 2 - 40 arasında olmaktadır.
Dut kabuklu biti kışın ağaçlar üzerinde kolayca seçilir. Budama sırasında ot kökünden yapılmış fırçalar kullanılarak iyi bir temizleme yapılabilir. Bu amaçla tel fırçalarda kullanılabilir. Ancak gözlerin zarar görmesine dikkat etmek gerekmektedir. Özellikle küçük bahçelerde öncelikle başvurulacak bir yöntem olmalıdır.

 ZİRAİ İLAÇLA MÜCADELE

Ağaçların gövde ve kalın dalları iyi bir şekilde ilaçlanmalıdır.

KİMYASAL İLAÇLAR VE İLAÇLAMA ZAMANI

Zararlının bulunması mücadele yapılmasını gerektirir. Büyük bahçelerde yüksek yoğunlukların (sıvama) söz konusu olduğu durumlarda bir kış mücadelesine başvurulabilir. Ancak sağlanacak etki kışın seyriyle yakından ilgilidir. Sonbahar ve kış sert geçmişse zararlının kabuğu kalın ve sık dokulu oluşur. O takdirde kış mücadelesi, populasyonu ancak bir ölçüde (%50-70) azaltır. Ilık geçen kışlarda ise % 9()'nın üzerinde etki sağlanır.
Yaz mücadelesi birinci veya ikinci döllere karşı uygulanır. Ancak ikinci dölde bazı şeftali çeşitlerinin hasat dönemine gelmiş olması göz önünde bulundurulmalıdır. İlaçlamalar ilk larva çıkışında ve bundan 20 gün sonra olmak üzere 2 uygulamalı olarak yapılmalıdır.
Dutlarda yaz ilaçlaması sadece ikinci döle karşı yapılmalı birinci döle karşı ilaçlama yapılmamalıdır.
 

İlaç Detayları :