MAKALELER / GIDA ÜRÜNLERİ VE ÖZELLİKLERİ

GIDA ÜRÜNLERİ VE ÖZELLİKLERİ :

 Aromalı içecek: Su, aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen veya aromalı şurubun sulandırılması ile hazırlanan içeceklere denir.

 Aromalı doğal mineralli içecek: Doğal mineralli su, aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen içeceklerdir.

Aromalı şurup: Su, aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre üretilen ve aromalı içecek hazırlanmasında kullanılan koyu kıvamlı ürünlerdir.

 Aromalı içecek tozu: Aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre üretilen ve aromalı içecek hazırlanmasında kullanılan toz ürünlerdir.

 Aromalı su: Su ve aroma maddeleri ile tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen sulardır.

 Kola: Su ve kendine özgü aroma maddeleri ve/veya diğer bileşenler ve/veya kafein ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre üretilen ve karbondioksit ile gazlandırılmış olan içeceklerdir.

 Meyveli içecek: Meyve suyu ve/veya meyve püresi ve/veya bunların konsantresi ve/veya meyve tozu, su ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen içeceklerdir.

Meyveli doğal mineralli içecek: Meyve suyu ve/veya meyve püresi ve/veya bunların konsantresi ve/veya meyve tozu, doğal mineralli su ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden, tekniğine göre gazlı veya gazsız olarak üretilen içeceklerdir.

Meyveli şurup: Meyve suyu ve/veya meyve püresi ve/veya bunların konsantresi ve/veya meyve tozu, su ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre üretilen ve meyveli içecek hazırlanmasında kullanılan koyu kıvamlı ürünlerdir.

Meyveli içecek tozu: Meyve suyu ve/veya meyve püresi ve/veya bunların konsantresi ve/veya meyve tozu ve/veya diğer bileşenler ile şeker ilave edilerek veya edilmeden tekniğine göre üretilen ve meyveli içecek hazırlanmasında kullanılan toz ürünlerdir.

 Tonik: Su, şeker, kinin ve/veya narincin ile tekniğine göre üretilen ve karbondioksit ile gazlandırılmış olan içeceklerdir.

 Yapay soda: Sulara, sodyum bikarbonat eklemek suretiyle, tekniğine göre hazırlanan karbondioksit ile gazlandırılmış ürünü,ifade eder.

 Aromatize şarap:  üzüm şırası veya fermantasyon halindeki üzüm şırası veya bunların karışımları eklenerek veya eklenmeyerek, bir veya daha fazlasının karıştırılması ile elde edilen, retsina sofra şarabı hariç aromalandırılmış şaraplardır.

Aromatize şarap bazlı içki:  üzüm şırası veya kısmen fermente edilmiş üzüm şırası veya bunların karışımları eklenerek veya eklenmeyerek, bir veya daha fazlasının karıştırılması ile elde edilen, retsina sofra şarabı ve alkol ilavesi ile üretilen şaraplar hariç aromalandırılmış şaraplardır.

Aromatize şarap kokteyli: Şarap veya üzüm şırası veya bunların karışımından elde edilen aromalandırılmış şaraplardır.

Şaraplarda Tatlandırma: Aromatize şarap, aromatize şarap bazlı içki ve aromatize şarap kokteylinin hazırlamasında kullanılan yarı beyaz şeker, beyaz şeker, rafine beyaz şeker, dekstroz, fruktoz, glukoz şurubu, sıvı şeker, invert sıvı şeker, invert şeker şurubu, rektifiye konsantre üzüm şırası, konsantre üzüm şırası, taze üzüm şırası, yanmış şeker, bal, keçiboynuzu şurubu veya bu maddelerle benzer etki yapabilecek diğer doğal karbonhidratlardır.

şarapta Yanmış şeker: Baz, mineral asit veya diğer kimyasal katkılar içermeyen sakarozun kontrollü ısıtılmasıyla elde edilen ürünlerdir.

Şarapta aromalandırma: Aromatize şarap, aromatize şarap bazlı içki ve aromatize şarap kokteylinin hazırlamasında kullanılan, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Aroma Maddeleri Bölümüne uygun aromalar veya aromatik bitkiler veya baharatlar veya kendine has aromaya sahip gıda maddelerini veya bunların karışımlardır.

Şarap Renklendirme: Aromatize şarap ve aromatize şarap kokteyli hazırlamasında kullanılan, Türk Gıda Kodeksine uygun bir veya daha fazla renklendiricilerdir.

Şarapta Alkol ilavesi: Aromatize şarap veya uygun olduğu durumlarda aromatize şarap bazlı içki üretiminde tek başına veya karıştırılarak kullanılır.

Baharat; çeşitli bitkilerin tohum, çekirdek, meyve, çiçek, kabuk, kök, yaprak gibi kısımlarının bütün halde ve/veya parçalanması, kurutulması, öğütülmesi ile elde edilen gıdalara renk, tat, koku ve lezzet verici olarak katılan doğal bileşikler veya bunların karışımınlardır.

Baharat karışımı; temizlenmiş, kurutulmuş ve ayrı ayrı sınıflandırılmış baharattan elde edilen karışımlardır.

Yabancı madde; baharatın hazırlanmasında kullanılan bitki ve bitki parçaları dışında, kendinden başka her türlü maddelerdir.

Kurutma; baharatın hazırlanmasında kullanılan bitki veya bitki parçalarının doğal veya yapay yollarla kurutulması işlemidir.

Öğütme; baharatın hazırlanmasında kullanılan bitki veya bitki parçalarının tekniğine uygun olarak temizlenip, kurutulduktan sonra öğütülmesi işlemine denir. 

Boy özelliği; öğütülmüş baharatın %90’ının geçebileceği elek göz açıklığı değerlerdir.

Siyah tane; dış kabukları tamamiyle soyulmamış koyu renkli karabiber tanelerini veya tamamen boş olan beyaz biber tanelerdir.

Şekerlenmiş tane; içinde veya dışında kolayca fark edilebilen, görünüşünü ve tadını olumsuz yönde etkileyen şeker kristalleri oluşmuş kuş üzümü taneleridir.

Pul kırmızıbiber; Capsicum cinsine giren bitkilerin tam olgunlaşmış meyvelerinin tekniğine uygun olarak kurutulup, sapları alındıktan sonra yarı öğütülerek pul haline getirilmiş, belirli oranlarda yemeklik bitkisel sıvı yağ ve yemeklik tuz karıştırılarak su ile tavlanmış halidir.

Kırmızıbiber; Capsicum cinsine giren bitkilerin tam olgunlaşmış meyvelerinin tekniğine uygun olarak kurutulup, sapları alındıktan sonra öğütülmüş halidir.

Beyazbiber-Akbiber; Piper nigrum L. türüne giren bitkilerin, olgunlaştıktan sonra toplanıp tekniğine uygun olarak kurutulmuş ve dış kabukları soyulmuş meyvelerinin tane veya öğütülmüş halindir.

Karabiber; Piper nigrum L. türüne giren bitkilerin genellikle olgunlaşmadan toplanıp, tekniğine uygun olarak kurutulmuş olan gri, kahve veya siyah renkli, yüzeyleri buruşuk meyvelerinin tane veya öğütülmüş halidir.

Karanfil; Eugenia caryophyllata Thunb. türüne giren bitkilerin açılmamış çiçek tomurcuklarının tekniğine uygun olarak kurutulmuş tane veya öğütülmüş halidir.

Ana karanfil; 4 adet içe doğru kıvrık, çanak yaprakları ile sarılmış, yumurta şeklinde kahverengi üzümsü meyvelerdir.

Koker karanfil; yeterli kurutulmama sebebiyle fermantasyona uğramış soluk kahve renkli beyazımtırak ,unlu görünüşlü,buruşuk yüzlü karanfillerdir.

Anason ; Pimpinella anisum L. türüne giren bitkilerin tohumlarıdir.

Biberiye ; Rosmarinus officinalis L. türüne giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulmuş yapraklarıdır.

Çam fıstığı; Pinus pinea L. türüne giren bitkilerin tohumlarının kabuğu sıyrılmış ve zarından temizlenmiş, embriyonu da bulunan endosperm kısmıdır.

Çemenotu-buy; Trigonella foenum-graecum L. türüne giren bitkilerin sarıdan sarımsı kahverengine kadar değişen renklerdeki tekniğine uygun olarak kurutulmuş olgun tohumlarını veya bunların öğütülmüş halidir.

Çörekotu; Nigella sativa L. türüne giren bitkilerin meyveleri içerisinde oluşan tohumunudur.

Defne yaprağı ; Laurus nobilis L. türüne giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulmuş yapraklardır.,

Fesleğen-reyhan; Ocimum basilicum L. türüne giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulduktan sonra saplarından ayrılmış yaprak , çiçek ve sürgün uçları karışımlardır.

Hardal; Brassica nigra L. Koch, Sinapis alba L. ve Brassica juncea L. Czernjajev türlerine giren bitkilerin tohumlarını veya öğütülmüş halidir.

Haşhaş; Papaver somniferum L. türüne giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulmuş tohumlardır.

Hindistancevizi; Cocos nucifera türüne giren ve tropik bölgelerde yetişen bitkilerin tam olgunlaşmış meyvelerinin rendelenmiş halidir.,

Kakule; Elettaria cardamomum L. Maton türüne giren bitkilerin olgunlaşmaya yakın meyvelerinin tekniğine uygun olarak kurutulmuş halini veya bu meyvelerden ayrılmış tohumlardır.

Karaman kimyonu-Frenk kimyonu; Carum carvi L. türüne giren bitkilerin tam olgunlaşmadan toplanıp tekniğine uygun olarak kurutulmuş, tohumu andıran meyvelerinin tane veya öğütülmüş halidir.

Kekik; Origanum, Satureja, Thymus, Thymbra ve Majorana cinslerine giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulduktan sonra ufalanarak saplarından ayrılmış yaprak, çiçek ve sürgün uçları karışımıdır.

Kimyon; Cuminum cyminum L. türüne giren bitkilerin olgunlaştıktan sonra toplanıp tekniğine uygun olarak kurutulan tohumlarının tane veya öğütülmüş halidir.

Kişniş; Coriandrum sativum L. türüne giren bitkilerin küre şeklindeki sarımsı yeşilden açık kahverengine kadar değişen renklerdeki meyvelerinin tekniğine uygun olarak kurutulmuş veya bunların öğütülmüş halidir.

Kuşüzümü; Vitis vinifera L. türüne giren çekirdeği oluşmamış veya tam gelişmemiş ufak taneli üzümlerin yıkanıp, tekniğine uygun olarak kurutulmuş halidir.

Küçük hindistancevizi; Myristica fragrans Houttuyn türüne giren bitkilerin olgun meyvelerinin etli dokusu ve sert kabuğu ayrılmış iç kısmıdır.

Mahlep; Prunus mahaleb L. türüne giren bitkilerin olgunlaşmış meyvelerinin sert çekirdeği kırılarak çıkarılan içinin tane veya öğütülmüş halidir.

Nane; Mentha cinsine giren kültür bitkilerinin tekniğine uygun olarak kurutulmuş yapraklarının saplarından sıyrılıp ufalanmış halidir.

Okaliptus yaprağı; Eucalyptus camaldulensis Dennhardt türünün tekniğine uygun olarak kurutulmuş yapraklarıdır.

Rezene; Foeniculum vulgare Mill.var. dulce çeşidine giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulmuş tohumlarını veya öğütülmüş halidir.

Safran; Crocus sativus L. türüne giren bitkilerin, çiçeklerinin, tekniğine uygun olarak kurutulmuş stigmalarının öğütülmüş halidir.

Sumak; Rhus coriaria L. türüne giren bitkilerin meyvelerinin tekniğine uygun olarak kurutulduktan sonra belirli oranda sofra tuzu katılarak öğütülmüş halidir.

Susam tohumu; Sesamum indicum L. türüne giren bitkilerin meyveleri içerisinde oluşan tohumlardır.

Tarçın; Cinnamomum cinsine giren bitkilerin, dalları ve genç sürgünlerinin kabuklarından, mantar ve paranşima dokusunun sıyrılmasından sonra kalan iç kabuğunun tekniğine uygun olarak kurutularak öğütülmüş halidir.

Tarhun; Artemisia dracunculus L. türüne giren bitkilerin tekniğine uygun olarak kurutulmuş yapraklardır.

Yenibahar; Pimenta dioica L. Merrill türüne giren bitkilerin olgunlaşmış, dolgun, 4,5-9,5 mm çapında, koyu kahverenkli meyvelerinin tekniğine uygun olarak kurutulmuş tane veya öğütülmüş halidir.

Zencefil; Zingiber officinale Roscoe türüne giren bitkilerin, 20 mm’den daha uzun şekilsiz, parçalar halinde bulunan, kabuğu soyulmuş veya soyulmamış, yıkanıp tekniğine uygun olarak kurutulmuş köksaplarını ve bunların parça veya öğütülmüş halidir.

Zerdeçal; Curcuma longa L. türüne giren bitkilerin temizlenip, suda kaynatıldıktan sonra, tekniğine uygun olarak kurutulmuş, koyu sarı renkli birincil veya ikincil parmak ve soğan şeklindeki kök saplarının bütün veya öğütülmüş halidir.

 Bal: Bitki nektarlarının, bitkilerin canlı kısımlarının salgılarının veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin salgılarının bal arısı Apis mellifera tarafından toplandıktan sonra kendine özgü maddelerle birleştirerek değişikliğe uğrattığı, su içeriğini düşürdüğü ve petekte depolayarak olgunlaştırdığı doğal üründür.

Çiçek veya nektar balı: Bitki nektarından elde edilen baldır.

Salgı balı: Bitkilerin canlı kısımlarının salgılarından veya bitkilerin canlı kısımları üzerinde yaşayan bitki emici böceklerin -Hemiptera- salgılarından elde edilen baldır.

Petekli bal: Kuluçka amaçlı kullanılmamış olan saf balmumundan hazırlanmış temel peteklerin veya arılar tarafından yapılmış peteklerin gözlerinde depolanmış ve tamamı veya büyük bölümü sırlanmış olarak satışa sunulan baldır.

-Süzme bal: Sırları alınan yavrusuz peteklerden santrifuj yolu ile elde edilen baldır.

-Petekli süzme bal: Süzme bal içerisinde petekli bal parçaları ile hazırlanmış baldır.

-Sızma bal: Süzme bal elde edilirken alınan sırlardan ve balı alınmış peteklerden sızdırılarak toplanan baldır.

-Pres balı: Yavrusuz peteklerin doğrudan veya 45°C’yi aşmamak üzere ısıtılarak preslenmesi ile elde edilen baldır.

-Filtre edilmiş bal: Yabancı organik ve/veya inorganik maddelerin filtrasyon yolu ile uzaklaştırılması sırasında polen içeriği önemli ölçüde azalmış baldır.

 Fırıncılık balı: Kendine özgü doğal koku ve tada sahip olmayan veya fermantasyona başlamış veya fermente olmuş veya yüksek sıcaklıkta işlem görmüş, endüstriyel amaçlı kullanıma uygun veya diğer gıda maddelerinin üretiminde bileşen olarak kullanmaya uygun ballardır.

Bal çerçeve: Arıların doğrudan petek yaptığı veya içine temel peteklerin yerleştirildiği malzemedir.,

BAL KATKI MADDELERİ : Bala gıda katkı maddeleri de dahil olmak üzere dışarıdan hiçbir madde katılamaz. Bal doğal bileşiminde bulunmayan organik ve/veya inorganik maddelerden ari olmalıdır. Fırıncılık balı dışında bal; bala ait olmayan yabancı tat ve kokuda, fermantasyonu başlamış, asitliği yapay olarak değiştirilmiş veya içerdiği doğal enzimleri parçalayacak ya da önemli düzeyde inaktive edecek şekilde ısıtılmış olmamalıdır.

) Bebek maması : hazırlama ve kullanma talimatına göre; ilk 4 veya 6 aya kadar normal ağırlıklı ve sağlıklı bebeklerin besin ihtiyaçlarını karşılayabilen, normal büyüme ve gelişmeyi sağlamak amacıyla üretilen, bileşimi anne sütüne yakın olan; protein, yağ, karbonhidrat, vitaminler, mineral maddeler ve katkı maddeleri ile teknolojisine uygun olarak hazırlanan ve ısıl işlemle dayanıklı hale getirilen; doğrudan tüketilen veya su ilavesi dışında hiçbir işleme gerek göstermeyen tüketime hazır süt esaslı ürünlerdir.

 Bebek sütü; tamamen inek sütü proteininden üretilmiş olan bebek sütüdür.

Çikolata tozu; Kakao tozunun şeker ile karıştırılması sonucu elde edilen ve kuru madde üzerinden kütlece en az %32 oranında kakao tozu içeren üründür.

İçilebilir çikolata : En az % 25 kakao tozu içinde kuru maddede en az % 20 kakao yağı içeren, kakao tozu ve şeker karışımıdır.

Yağı azaltılmış içilebilir çikolata : En az % 25 kakao tozu içinde kuru maddede en fazla %20 kakao yağı içeren, kakao tozu ve şeker karışımıdır.

Çikolata : Kakao ürünleri ile şeker ve/veya tatlandırıcı; gerektiğinde süt yağı dışındaki hayvansal yağlar hariç olmak üzere diğer gıda bileşenleri ile süt ve/veya süt ürünleri ve Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde izin verilen katkı ve/veya aroma maddelerinin ilavesi ile tekniğine uygun şekilde hazırlanan ürünü ifade eder.

a) Bitter Çikolata : Bileşiminde en az %18 kakao yağı ve en az % 14 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 35 toplam kakao kuru maddesi içeren çikolatadır.

- Granül veya pul bitter çikolata : Bileşiminde en az %12 kakao yağı ve en az % 14 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 32 toplam kakao kuru maddesi içeren çikolatadır.

- Kuvertur bitter çikolata : Bileşiminde en az %31 kakao yağı ve en az % 2,5 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 35 toplam kakao kuru maddesi içeren çikolatadır.

- Fındık ezmeli bitter çikolata : Bileşiminde en az % 8 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az %32 toplam kakao kuru maddesi içeren çikolataya % 20-40 arasında ince öğütülmüş fındık veya fındık füresi ilavesi ile elde edilen çikolatadır.

b) Sütlü çikolata : Bileşiminde en az % 2,5 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 25 toplam kakao kuru maddesi içeren, ayrıca en az %14 süt kuru maddesi ve en az % 3.5 süt yağından oluşan, kakao yağı ve süt yağı toplam miktarı ise en az %25 olan çikolatadır.

- Granül veya pul sütlü çikolata : Bileşiminde en az % 20 toplam kakao kuru maddesi ve %12 süt kuru maddesi içeren, kakao yağı ve süt yağı toplam miktarı en az %12 olan çikolatadır.

- Kuvertür sütlü çikolata : Bileşiminde en az % 2,5 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 25 toplam kakao kuru maddesi içeren, kakao yağı ve süt yağı toplam miktarı en az %31 olan çikolatadır.

- Fındık ezmeli sütlü çikolata : Bileşiminde en az % 10 oranında süt kuru maddesi içeren sütlü çikolataya, %15-40 arasında ince öğütülmüş fındık veya fındık füresi ilavesi ile elde edilen çikolatadır.

- Bol sütlü çikolata : Bileşiminde en az % 20 toplam kakao kuru maddesi, en az %2.5 yağsız kakao kuru maddesi, en az %20 süt kuru maddesi, en az %5 süt yağı içeren, kakao yağı ve süt yağı toplam miktarı en az %25 olan çikolatadır.

- Kremalı çikolata : Bileşiminde en az %5.5 süt yağı içeren sütlü çikolatadır.

- Yağsız sütlü çikolata : Bileşiminde en fazla %1 süt yağı içeren sütlü çikolatadır.

c) Beyaz çikolata : Bileşiminde en az %20 kakao yağı ve en az %14 süt kuru maddesi içeren ve en az %3,5’i süt yağı olan çikolatadır .

d) Dolgulu çikolata : Dış kısmı toplam ürün ağırlığının en az % 25’ini içeren, bitter çikolata, sütlü çikolata, bol sütlü çikolata ve beyaz çikolatalardan birinden oluşan dolgulu çikolatadır.

e) Pralin: Toplam ürün ağırlığının en az % 25 i bitter çikolata, sütlü çikolata, bol sütlü çikolata , beyaz çikolataların kombinasyonundan , karışımından veya herhangi birinden yada dolgulu çikolatadan oluşan bir lokma büyüklüğündeki çikolatadır.

Şeker : Bu tebliğde geçen şeker , Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği Şeker Tebliğine uygun olacaktır.

İÇKİ : İnsan tüketimi için hazırlanan, Kendine özgü duyusal özellikleri olan ve yumurta likörü hariç alkol miktarı +20 ºC’da hacmen en az %15 olan, Aroma katılmış veya katılmamış doğal fermentasyon ürünlerinin doğrudan distilasyonu ve/veya bitkisel maddelerin maserasyonu ile ve tarımsal kökenli etil alkol ve tarımsal kökenli distilat veya distilat içkilerine Türk Gıda Kodeksi doğrultusunda aroma maddeleri, şeker veya diğer tatlandırıcı ürünlerin katılması ile, Veya bir distile alkollü içkinin; Bir veya birden fazla distile alkollü içki ile, Tarımsal kökenli etil alkol, tarımsal kökenli distilat veya distilat içkileri ile, Bir veya birden fazla alkollü içki ile, Bir veya birden fazla içki ile,karıştırılması ile üretilen içkidir.

İÇKİDE Tatlandırma: Yarı beyaz şeker, beyaz şeker, rafine beyaz şeker, dekstroz, fruktoz, glikoz şurubu, sıvı şeker, invert sıvı şeker, invert şeker şurubu, rektifiye edilmiş konsantre üzüm şırası, konsantre üzüm şırası, taze üzüm şırası, karamelize edilmiş şeker, bal, keçiboynuzu şurubu veya yukarıda sayılanlarla aynı etkiyi yapacak diğer doğal karbonhidrat içeren maddelerin, bir veya birden fazlasının distile alkollü içkilerin hazırlanmasında kullanılır.

İçkide karamelize edilmiş şeker; sakkarozun bazlar, mineral asitler veya diğer kimyasal katkı maddeleri olmaksızın kontrollü ısıtılmasından elde edilen üründür.

İçkide Karıştırma: İki veya daha fazla farklı içkinin karıştırılması ile yeni bir içki elde edilmesidir.

 Alkol ilavesi: Bir distile alkollü içkiye tarımsal kökenli etil alkol ilavesine denir.

İçki de Harmanlama: Aynı kategoriye dahil ve aralarında; hazırlama metotları, distilasyon cihazları, olgunlaştırma ve eskitme süresi, üretimin yapıldığı coğrafi bölge gibi faktörlerin biri veya birkaçından ötürü kompozisyonunda bazı küçük farklar ile ayırt edilebilen iki veya daha fazla distile alkollü içkinin birleştirilmesidir.

İçki de Olgunlaştırma veya eskitme: Distile alkollü içkinin, daha önce kendisinde bulunmayan duyusal özellikleri kazanması amacıyla, uygun kaplarda belirli reaksiyonların doğal olarak oluşmasının sağlanmasıdır.

içki de Aromalandırma: Distile alkollü içkilerin hazırlanmasında, Türk Gıda Kodeksinde yer alan tad ve koku veren maddelerden bir veya birkaçının kullanılmasını,

İçki de Renklendirme: Distile alkollü içkilerin hazırlanmasında Türk Gıda Kodeksinde yer alan bir veya birden fazla renklendirici maddenin kullanılmasıdır.

 Tarımsal kökenli etil alkol:  tarımsal ürünlerin alkol fermentasyonundan sonra distile edilmesiyle elde edilen distile alkollü içkiler hariç etil alkolüdür.

 Tarımsal kökenli distilat: Tarımsal ürünlerin alkol fermentasyonundan sonra distilasyonu yoluyla elde edilen, kullanılan hammaddenin koku ve tadını muhafaza eden distilatıdır.

İçki de Suma: Türkiye’de üretilen yaş ve kuru üzüm meyvesinin, hammadde olarak kullanılması ve üzümün tat ve kokusunu korumak amacıyla ayrımsal distilasyonla hacmen alkol miktarı en fazla % 94,5’e kadar sadece Türkiye’de distile edilmesi ile elde edilen üzüm kökenli distilatıdır.

 Hacmen alkol miktarı: Söz konusu üründe +20 ºC’de var olan saf alkol hacminin, aynı sıcaklık derecesinde toplam ürün hacmine oranının % olarak ifadesidir.

 Uçucu madde içeriği: Distile edilerek elde edilen alkollü içkilerde, kullanılan hammaddenin distilasyonu veya ikinci kez distilasyonu neticesi elde edilen etil alkol ve metil alkol dışındaki uçucu maddelerin miktarıdır.

İçki de Maserasyon: Distile alkollü içki üretiminde kullanılacak hammaddenin özelliğine göre hammaddenin aromatik özelliklerinin elde edilmesi amacıyla tarımsal kökenli etil alkolde belirli bir süre bekletilmesidir.

 Rakı: Yalnızca suma veya tarımsal kökenli etil alkol ile karıştırılmış sumanın, 5000 litre veya daha küçük hacimli geleneksel bakır imbiklerde, anason tohumu (Pimpinella anisum) ile ikinci kez distile edilmesiyle sadece Türkiye’de üretilen distile alkollü içkidir.

 RAKININ ÖZELLİKLERİ :

- Üretiminde ikinci kez distilasyona alınan toplam alkolün en az % 65’i suma olmalıdır.

- Hazırlanmasında rafine beyaz şeker kullanılmalı, şeker miktarı ürün litresinde en fazla 10 gram olmalıdır.

- Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 100 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 150 gramdan fazla olmamalıdır.

- Anason tohumdan gelen uçucu yağın anetol miktarı, ürünün litresinde en az 800 miligram olmalıdır.

- Hacmen alkol miktarı en az % 40 olmalıdır.

- Dolum öncesi en az bir ay dinlendirilmelidir.

 Rom: Şeker kamışı melası, şeker kamışı veya şeker kamışı suyundan elde edilen şurubun sadece alkol fermentasyonu ve hacmen en fazla % 96’ya kadar distilasyonu ile üretilen distilatın kullanılmasıyla elde edilen ve romun belirli duyusal özelliklerini taşıyan distile alkollü içkidir.

Özel aromatik karakteri olan romlar; şeker kamışı suyunun alkol fermentasyonu ve distilasyonu ile üretilir.

Özel aromatik karakteri olan romlar:

Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 225 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

Fransanın deniz aşırı ülkelerinin coğrafi işaret tescili taşıyan romlar “Tarımsal” ifadesi ile birlikte satışa sunulabilir.

- Romun hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Viski / whisky / whiskey: Tahıl mayşelerinin, malt içeriğindeki diastaz enzimi ve/veya diğer doğal enzimler ile şekerlendirilmeleri, maya ile fermentasyonu ve kullanılan hammaddenin tat ve kokusuna sahip olması için hacmen en fazla %94,8 alkole kadar distilasyonu ile elde edilen distilatın, en az üç yıl süre ile, kapasitesi 700 litreyi geçmeyen ahşap fıçılarda olgunlaştırılması sonucu elde edilen distile alkollü içkidir.

- Viskinin hacmen alkol miktarı en az % 40 olmalıdır.

 Tahıl distilat içkisi: Fermente tahıl mayşelerinin distilasyonu ile elde edilen ve kullanılan hammaddenin tat ve kokusunu taşıyan distile alkollü içkidir.

Duyusal özelliklerini kullanılan hammaddeden alan fermente tahıl mayşelerinin hacmen alkol miktarı en fazla % 95 olacak şekilde distile edilmesi ile elde edilen tahıl distilat içkileri “tahıl brendisi” olarak adlandırılır.

- Tahıl distilat içkisinin ve tahıl brendisinin hacmen alkol miktarı en az % 35 olmalıdır.

Almanya’da ve orijinal etiketinde Almanca kullanılan Avrupa Birliği üyesi ülkelerde üretilen “tahıl brendisi” ifadesi yerine “Korn” veya “Kornbrand” ifadeleri kullanılabilir.

- Korn’un hacmen alkol miktarı en az % 32; Kornbrand’ın hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Kanyak: Sadece şarabın veya distilasyon için kuvvetlendirilmiş şarabın, hacmen en fazla % 86’ya kadar distilasyonundan veya şarap distilatının hacmen en fazla % 86’ya kadar ikinci kez distilasyonu ile üretilen distilattan elde edilen distile alkollü içkidir.

Bu içki, 1000 litreden büyük meşe fıçılarda en az 1 yıl, daha küçük hacimli fıçılarda en az 6 ay olgunlaştırması halinde de, “ kanyak” olarak satışa sunulabilir.

Kanyağın ÖZELLİKLERİ :

- Uçucu madde içeriği hacmen %100 alkolün hektolitresinde 125 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde en fazla 200 g olmalıdır.

- Hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Brendi / Brandy / Weinbrand: Doğrudan kanyaktan veya kanyağın son ürünün hacmen %50’sini geçmeyecek miktarda, hacmen en fazla % 94,8’e kadar distile edilmiş şarap distilatı ile harmanlanmasından elde edilen distile alkollü içkidir.

Bu içki, 1000 litreden büyük fıçılarda en az bir yıl, daha küçük hacimli fıçılarda en az 6 ay olgunlaştırılır.

Brendinin ÖZELLİKLERİ :

- Uçucu madde içeriği hacmen % 100 alkolün hektolitresinde 125 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen % 100 alkolün hektolitresinde en fazla 200 g olmalıdır.

- Hacmen alkol miktarı en az % 36 olmalıdır.

 Üzüm cibresi distilat içkisi / üzüm cibresi: Fermente ve distile edilmiş üzüm cibresinden elde edilen distile alkollü içkidir. Distilasyon işlemi direkt su buharı ile veya sonradan su ilave edilerek gerçekleştirilir. Cibrenin distilasyonda bulunması halinde hacmen en fazla % 86’ya kadar distile edilmelidir. Aynı hacmen alkol miktarında tekrar distile edilebilir.

Üzüm cibresi distilat içkisinin özellikleri :

- Uçucu madde içeriği hacmen % 100 alkolün hektolitresinde 140 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen % 100 alkolün hektolitresinde en fazla 1000 g olmalıdır.

- Bu içkinin hazırlanmasında üzüm cibresine eklenen tortu, 100 kg üzüm cibresinde 25 kg dan fazla olmamalıdır.

- Tortudan elde edilen alkol miktarı son üründeki toplam alkol miktarının % 35’inden fazla olmamalıdır.

- Hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

“Üzüm cibresi” veya “üzüm cibresi distilat içkisi” isminin yerine, İtalya’da üretildiği takdirde “Grappa” Macaristan’da üretildiği takdirde “Polinka” ismi kullanılabilir.

 Meyve cibresi distilat içkisi: Üzüm cibresi hariç meyve cibresinin fermentasyonu ve hacmen en fazla % 86’ya kadar distilasyonu ile üretilen distilattan elde edilen distile alkollü içkidir. Aynı hacmen alkol miktarında tekrar distile edilebilir.

Meyve cibresi distilat içkisinin özellikleri :

- Uçucu madde içeriği, hacmen % 100 alkolün hektolitresinde 200 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen % 100 alkolün hektolitresinde en fazla 1500 g olmalıdır.

- Sert çekirdekli meyve cibresi distilat içkilerinde hidrosiyanik asit içeriği, hacmen % 100 alkolün litresinde 10 gramdan fazla olmamalıdır.

- Hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Kuru üzüm distilat içkisi / kuru üzüm brendisi / raisin brandy: “Corinth Black” veya “Malaga muscat” türü kurutulmuş üzüm ekstraktının alkol fermentasyonu ile elde edilen ürününün, distile edilmesi ile elde edilen distile alkollü içkidir. Distilatın, kullanılan hammaddenin tat ve kokusuna sahip olması için hacmen en fazla % 94,5’e kadar distile edilmesi gerekir.

- Kuru üzüm distilat içkisinin hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Meyve brendisi:

Sadece, çekirdekli veya çekirdeksiz taze etli meyvelerin veya bu meyvelerin şıralarının, alkol fermentasyonu ve kullanılan meyvenin tad ve kokusunu korumak amacıyla hacmen en fazla % 86 ya kadar distile edilmesi ile üretilen distilattan elde edilen distile alkollü içkidir.

Meyve brendisinin özellikleri ;

- Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 200 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Çekirdekli taze meyvelerden elde edilen içkilerde, hidrosiyanik asit miktarı, hacmen % 100 alkolün hektolitresinde en fazla 10 g olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde en fazla 1000 g olmalıdır. Ancak;

Metil alkol miktarı hacmen %100 alkolün hektolitresinde; erik (Prunus domestica L.), Avrupa eriği (Prunus domestica L. var syriaca), quetsch (Prunus domestica L.), elma (Malus domestica Borkh) veya armuttan (Pyrus communis L.) elde edilen distilat içkilerinde en fazla 1200 g; Frenk üzümü ve kuş üzümü (Ribes spp.), üvez (Sorbus aucuparia) ve mürverden (Sambucus nigra) elde edilen distilat içkilerinde en fazla 1350 g; ahududu (Rubus idaeus L.) ve böğürtlenden (Rubus fruticosus L.) elde edilen distilat içkilerinde en fazla 1200 g olabilir.

Williams türü armutlardan üretilen armut brendilerinde sadece “williams” adı kullanılabilir. Bu ürünlerde metil alkol miktarı hacmen %100 alkolün hektolitresinde en fazla 1350 g olmalıdır.

Meyve brendisi olarak tanımlanan içkilerde meyve adı “brendi” ifadesinden önce kullanılmalıdır. Bu ürünler meyve adı ile birlikte “wasser” olarak da adlandırılabilir. Kiraz brendisi “kirsch”, erik brendisi “slivovitz” olarak da adlandırılabilir.

- Meyve brendisinin hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Meyve alkola içkileri:

Kısmen fermente olmuş veya fermente olmamış böğürtlen (Rubus fruticosus L.), çilek (Fragaria L.), yaban mersini (Vaccinium myrtillus L.), ahududu (Rubus idaeus L.), Frenk üzümü (Ribes vulgare Lam), çakal eriği (Prunus spinosa L.), üvez (Sorbus domestica- Sorbus domestica L.), çoban süpürgesi meyvesi (Ilex cassine L.), keklik üzümü (Sorbus turminalis L.), mürver (Sambucus nigra L.), kuşburnu (Rosa canina L.), kuşüzümü (Ribes nigrum L.) gibi üzümsü meyvelerin tarımsal kökenli etil alkolde veya distilat içkisinde veya distilat içinde hacmen %100 alkolün 20 litresinde en az 100 kg meyve kullanılarak maserasyon ve bunu takiben distilasyon işlemi ile elde edilen distile alkollü içkidir.

Yukarıda yer alan fermente edilmemiş meyveler gibi üzümsü meyvelerin, bütün halde tarımsal kökenli etil alkolde maserasyonu ve ardından distilasyonu ile elde edilen ürünler, meyve adı ile birlikte “geist” olarak adlandırılabilir.

- Meyve alkola içkilerinin hacmen alkol miktarı en az %37,5 olmalıdır.

Cider distilat içkisi / cider brendi / cider brandy /perry distilat içkisi: Sadece cider veya perry’nin distilasyonu ile elde edilen distile alkollü içkidir. Kullanılan hammaddenin tad ve kokusuna sahip olması için hacmen alkol miktarı en fazla %86’ya kadar distile edilir.

Cider distilat içkiside aranan özellikler :

- Uçucu madde içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde 200 grama eşit veya daha fazla olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen %100 alkolün hektolitresinde en fazla 1000 g olmalıdır.

- Hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

Gentian distilat içkisi: Gentian köklerinin tarımsal kökenli etil alkol ilave edilerek veya edilmeyerek fermentasyonu ve elde edilen fermente gentianın distilasyonu ile elde edilen distile alkollü içkidir.

- Gentian distilat içkisinin hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Meyve likörü: Meyvelerin tarımsal kökenli etil alkolde ve/veya tarımsal kökenli distilatta ve/veya tebliğ kapsamında yer alan distilat içkilerinde maserasyonu ile elde elden distile alkolü içkidir.

Kullanılan meyve miktarı hacmen % 100 alkolün 20 litresinde en az 5 kilogram olmalıdır.

Bu distile alkollü içkilerin aroması, kullanılan meyveden gelen aromalar dışında aroma maddeleri ve/veya aroma karışımları ile desteklenebilir. Bu içkilerde Türk Gıda Kodeksinde yer alan aroma maddeleri ve aroma karışımları kullanılır. Ancak içkinin karakteristik tadı ve rengi sadece kullanılan meyveden gelmelidir.

Distile alkollü içkinin hacmen %100 alkolün litresinde en az 250 gram çakal eriğinin (Prunus espinosa) maserasyonu ile İspanya’da üretilmesi koşuluyla “meyve likörü” isminin yerine “Pacharan” ismi kullanılabilir.

- Meyve likörünün hacmen alkol miktarı en az % 25 olmalıdır.

 Geleneksel meyve likörü: Iğdır ve Konya Ereğli’si yöresinde yetişen Tokaloğlu cinsi kayısı (Prunus armeniaca cv.), İstanbul Boğazının Sarıyer, Tarabya ve Beykoz civarı ile Bursa ve Bilecik yöresinde yetiştirilen ahududu (Rubus ideaus), Batı Karadeniz ve özellikle Karadeniz Ereğli’si yöresinde yetiştirilen Osmanlı çileği (Fragaria vesca), Afyon ve Kütahya yöresinde yetişen vişne (Prunus cerasus), Bodrum ve Fethiye yöresinde yetişen mandarina (Citrus reticulata) meyvelerinin veya seçilmiş meyve kısımlarının tarımsal kökenli etil alkol ve/veya tarımsal kökenli distilat ve/veya meyve distilat içkileri ile maserasyonu sonucu elde edilen ve sadece Türkiye’de üretilen distile alkollü içkidir.

Üretiminde %100’lük alkol cinsinden 100 litre alkol için en az 75 kg meyve kullanılmış olmalıdır. Karakteristik tadı ve rengi tamamen kullanılan meyveden gelmelidir. Bu ürünlerde “geleneksel likör” ifadesi meyve adı ile birlikte kullanılır. Bu ürünlerde rafine beyaz şeker kullanılmalıdır.

- Geleneksel meyve likörünün hacmen alkol miktarı en az % 20 olmalıdır.

 Geleneksel gül likörü: Isparta yöresinde yetişen Kızanlık Gülü yapraklarından gül yağı üretilmesi esnasında elde edilen yağ altı gül suyuna tarımsal kökenli etil alkol ilavesi ile elde edilen ve sadece Türkiye’de üretilen distile alkollü içkidir. Bu ürünlerde rafine beyaz şeker kullanılır.

- Geleneksel gül likörünün hacmen alkol miktarı en az % 20 olmalıdır.

 Ardıç aromalı distile alkollü içkiler: Tarımsal kökenli etil alkole ve tahıl distilat içkisine veya tahıl distilatına ardıç tohumu (Juniperus communis) ile tat ve koku kazandırılması suretiyle elde edilen distile alkollü içkidir. Üretiminde ilave olarak, Türk Gıda Kodeksinde yer alan doğal ve doğala özdeş aroma maddeleri ve/veya aromatik bitki ve/veya aromatik bitki kısımları kullanılabilir. Bu aromalar veya bitki kısımları ardıç aromasını azaltsa bile, ardıcın diğer duyusal özellikleri belirgin olmalıdır.

- Ardıç aromalı distile alkollü içkinin hacmen alkol miktarı cin hariç en az % 15 olmalıdır.

“Genievre, Jenever, Genever ve Peket” adlı ardıç aromalı distile içkilerde;

- Kullanılan tarımsal kökenli etil alkol, duyusal olarak ürüne uygun olmalıdır.

- Metil alkol içeriği, hacmen % 100 alkolün hektolitresinde en fazla 5 g olmalıdır.

- Aldehit içeriği hacmen % 100 alkolün hektolitresinde asetaldehit olarak en fazla 0,2 g olmalıdır.

- Ardıç tadının hissedilir olması gerekmez.

“Cin/gin” duyusal olarak uygun tarımsal kökenli etil alkolün Türk Gıda Kodeksinde yer alan doğal ve doğala özdeş aroma maddeleri katılarak aromalandırılması ile elde edilen ardıç tadı baskın olan içkidir.

“Distile cin/gin” adı yalnızca, uygun kalitede ve başlangıç alkol miktarı en az % 96 olan duyusal olarak uygun tarımsal kökenli etil alkolün, cin üretimine uygun geleneksel imbiklerde, ardıç tohumu ve diğer aromatik bitki ve aromatik bitki kısımları ile birlikte ikinci kez distilasyonu ile elde edilen ardıç tadı baskın olan distile alkollü içkiler için kullanılabilir. “Distile cin” doğal ve/veya doğala özdeş aroma maddeleri ile aromalandırılabilir. “London cin/gin” de bir çeşit distile cindir.

Yukarıda tanımlanan distilasyon ürününe, distile cin üretiminde kullanılan distilat ve tarımsal kökenli etil alkolün aynı bileşim, saflık ve hacim alkolde karıştırılması ile elde edilen içkilerde de “distile cin” adı kullanılabilir. Ancak, tarımsal kökenli etil alkole aroma maddeleri katılmasıyla elde edilen cin için “distile cin” adı kullanılamaz.

- Cin ve distile cinin hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Karavay aromalı distile alkollü içki: Tarımsal kökenli etil alkolün karavay (Carum carvi L.), ile aromalandırılmasıyla elde edilen distile alkollü içkidir. Bu distile alkollü içkiye karavay tadı baskın olması koşuluyla Türk Gıda Kodeksinde yer alan doğal ve/veya doğala özdeş aromalar veya aroma karışımları ilave edilebilir.

- Karavay aromalı distile alkollü içkinin hacmen alkol miktarı “akvavit” ve “aquavit” hariç en az % 30 olmalıdır.

Eğer bu içkiler bitki veya baharat distilatları ile aromalandırılmış ise “akvavit” veya “aquavit” olarak adlandırılır.

Karavay (Carum carvi L.) ve dereotu (Anethum graveolens L.) tohumu aromasının baskın olması koşuluyla “akvavit” veya “aquavit”e doğal ve/veya doğala özdeş aromalar veya aroma karışımları ilave edilebilir. Esansiyel yağların kullanımına izin verilmez. Bu ürünlerin tadında acılık veren maddeler baskın olmamalı ve kuru ekstrakt miktarı 100 ml’de en fazla 1,5 g olmalıdır.

- “Akvavit” veya “aquavit”in hacmen alkol miktarı en az % 37,5 olmalıdır.

 Anason aromalı distile alkollü içkiler: Tarımsal kökenli etil alkolün, yıldız anason (Illicium verum), anason (Pimpinella anisum), rezene (Foeniculum vulgare) ekstraktı veya aynı aromatik içeriğe sahip diğer herhangi bir bitki ile aromalandırılmasıyla elde edilen distile alkollü içkidir.

Anason aromalı distile alkollü içkilerin üretiminde aşağıdaki üretim metotlarından herhangi biri kullanılır:

- Maserasyon ve distilasyon,

- Tarımsal kökenli etil alkolün yukarıda belirtilen bitki kısımları veya tohumları ile ikinci kez distilasyonu,

- Anason aromalı bitki ekstraklarının doğal distilasyonunundan elde edilen distilatın ilavesi,

- Yukarıda belirtilen bu üç metodun kombinasyonu.

Anason aromalı distile alkollü içki üretiminde, anason tadının baskın olması kaydıyla diğer doğal bitki ekstraktı veya aromatik tohumlar da kullanılabilir.

- Anason aromalı distile alkollü içkilerde hacmen alkol miktarı “ouzo”, “pastis” ve “anis” hariç en az % 15 olmalıdır.