MAKALELER / GIDALARIN BOZULMASI
GIDALARIN BOZULMA NEDENLERİ : Yediğimiz içtiğimiz gıda maddelerinin belirli bir süre sonunda bozulduğunu hepimiz biliriz. Bu dersimizde gıdaların bozulmasına yol açan etkenleri sizlere tanıtacağız. Sizde bu etkenleri ortadan kaldırarak veya kontrol altına alarak daha uzun süre dayanmalarını ve sağlıklı olarak tüketilmelerini sağlayacaksınız.
GIDALARDA BOZULMA NEDİR : Genel anlamda bozulmayı; tüketilebilme niteliğinin yitirilmesine yönelik bileşim ve karakter özelliklerinin değişmesi olarak tanımlamak mümkündür. Bozulan bir gıdanın yapı, görünüş, renk, tat ve kokusunda çeşitli fiziksel ve kimyasal değişmeler meydana gelir. Bu değişmeler bir taraftan gıdayı yenilemez hale getirerek ekonomik yönden kayıplara neden olurken diğer yandan da gıdayı sağlık açısından zararlı ve riskli hale getirebilirler. Gıdaları zamanla bozulma durumlarına göre başlıca 3 grupta toplayabiliriz. - Dayanıklı gıdalar: Şeker, un, baklagil v.b. - Az dayanıklı gıdalar: Patates, fındık v.b. - Dayanıksız gıdalar: Et, balık, taze meyve ve sebze, yumurta, süt ve mamulleri, ekmek v.b. Şekil 1. Tüketilebilme özelliği kaybolmuş gıdalar sağlığımızı tehdit eder.
GIDALARDA BOZULMA ETKENLERİ: Gıdaların bozulmalarında en önemli etken mikroorganizmalardır. Mikroorganizmalar mayalar, küfler ve bakteriler gibi çok küçük canlılardır. Gözle görülemezler ancak mikroskop altında görülebilirler. Mikroskop altında incelendiğinde şekilleri yuvarlak, çubuk veya limon şeklinde görülürler. Renkleri ise değişiktir. Kötü huylu bu mikroorganizmalar halk arasında mikrop olarak tanınırlar. Resim 2. Gıdaların bozulmalarında en önemli etken mikroorganizmalardır
GIDALARA MİKROORGANİZMALAR NASIL BULAŞIR : Gıda maddelerine mikroorganizmalar genellikle topraktan, sudan havadan, lağım suyundan, insanlardan, hayvanlardan, ambalaj malzemelerinden, işlenmesi sırasında kullanılan alet ekipman, kap ile katkı maddeleri v.b. den bulaşırlar.