GÜBRE TÜRLERİ | SOLVER KİMYA - KİMYA ANSİKLOPEDİSİ - İMALAT ANSİKLOPEDİLERİ - KİMYA MAKALELERİ


MAKALELER / GÜBRE TÜRLERİ

CAN (Kalsiyum Amonyum Nitrat)


CAN tüm bitkilerde üst gübre olarak yaygın biçimde kullanılır. Yapısında %26 Azot (N) bulunur. Ülkemizde azotlu gübreler arasında en fazla kullanılanıdır. Hububatta üst gübre olarak özellikle kurak bölgelerde başarı ile kullanılır, diğer çapa bitkilerinde de tercih edilir. Çeltik tarımında CAN kullanılması tercih edilmez. Yeteri kadar verilmemesi halinde bitkide gelişme yavaşlar; yapraklar küçük kalır., soluk yeşil ya da sarımtrak yeşil olurlar. Gereğinden fazla verilmesi halinde gelişme fazla olur, olgunluk gecikir, bitkinin girişi azalır.

CAN nötr reaksiyonlu bir gübre olduğundan her cins toprakta kullanılabilir. Hafif ve kumlu topraklara biraz daha fazla, organik maddece zengin topraklara ise daha az CAN verilmelidir. Baklagillerden sonra tahıl ekilecek toprağa daha az CAN verilmelidir.
 

DAP (Diamonyum Fosfat)


DAP bitkinin fosfor ihtiyacını karşılamak üzere verilir. Bileşiminde azot da bulunduğundan bitkinin bu ihtiyacını da karşılar. Azot miktarı bitkinin ihtiyacını tümüyle karşılamıyorsa, eksik kalan kısmı azotlu gübrelerle karşılanmalıdır. İçindeki fosfor topraktaki diğer fosforlu gübrelere göre daha hızlı harekete geçer. Etkisi birkaç yıl sürer.

DAP tahıllarda ekim sırasında verilmelidir. Yeterli DAP gübresi verilmediği takdirde kökler zayıf kalır, gelişme yetersiz olur., olgunlaşma gecikir, bitki bodur kalır, yapraklar mor ya da koyu yeşil renk alır, verim düşer. Erken verilmesi halinde gübrenin içindeki fosfor toprktaki kireç ve diğer maddelerle birleşerek etkisiz hale gelir. Ekimden sonra verilirse toprak yüzeyinde kalacağı için bitkiye yararı olmaz.

 

20.20.0 KOMPOZE GÜBRE


Hububat ve pamuk başta olmak üzere birçok bitkide ekim sırasında taban gübresi olarak kullanılır. Verilecek miktarın hesaplanmasında yetiştirilecek bitkinin fosfor ihtiyacı dikkate alınmalıdır. Yeteri kadar verilmezse bitkilerde kök gelişimi zayıf olur, boy kısa kalır, olgunlaşma gecikir, meyveler dökülür, verim düşer.

Nötr reaksiyonlu bir gübre olduğundan her cins toprakta kullanılabilir. Tarlanın iyi hazırlanmış olması etkisini daha da arttırır. Suda erime özelliği yüksek olduğundan ekimden önce veya ekim sırasında tohumla birlikte kullanılır.

15.15.15 KOMPOZE GÜBRE


Mısır, ayçiçeği, şeker pancarı, patates başta olmak üzere meyve ve sebze yetiştiriciliğince tercihen kullanılan bir gübredir. Potasyumca zayıf olan topraklar ile potasyuma ihtiyacı olan bitkilerin yetiştirildiği topraklarda kullanılır.

Tek yıllık bitkilerde ekimden hemen önce veya ekim sırasında verilir. Meyve ağaçlarına kış sonunda, ağaçlara su yürümeden hemen önce verilmelidir. Ekim sırasında taban gübresi olarak kullanıldığında, serpme olarak verildiğinde toprak altına getirilmesi gerekir.

 

ÜRE


Üre, bitkilerin azot ihtiyacını karşılamak için hemen her tür ürünlerde ve tütün fidelerinin gübrelenmesinde çok yararlıdır. Üre yetersiz verildiğinde bitkinin gelişmesi yavaşlar, yapraklar sararır, verim düşer. Üre bitki gelişmesinin bütün evrelerinde kullanılabilme özelliğine sahiptir. Ekim sırasında kullanıldığı gibi üst gübre olarak da verilebilir.

 

AMONYUM SÜLFAT


Asit özellikli bir gübre olduğu için nötr ve kireçli (alkali) topraklarda kullanılır. Uzun yıllar sürekli olarak toprağa verilmesi halinde topraktaki asit miktarını arttırır. Bu nedenle asitli topraklara verilmemelidir. Verilmek zorunda kalındığında ise bir miktar kireçle birlikte uygulanmalıdır.

Amonyum Sülfat genellikle ekim sırasında verilir. Bu bitkilerin büyümelerini hızlandıran topraktaki fosforun bitki tarafından daha kolay alınmasını sağlar. Ayrıca, bünyesinde kükürt bulunması nedeniyle bitkinin kükürt ihtiyacını da giderir. Çay, çeltik ve tahıl tarımında kullanılır. Bu bitkilere ihtiyacından az amonyum sülfat verilirse bitkinin gelişmesi zayıf olur.

 

POTASYUM SÜLFAT


En çok patates, tütün, sebze, meyve, turunçgiller, baklagiller, mısır, pamuk, şekerpancarı ve seralarda kullanılır.Yeterli POTASYUM SÜLFAT verilmediğinde bitkilerin yapraklarında sarı ya da kırmızımsı kahverengi lekeler görülür.Sulu tarımda ve yağışlı bölgelerde potasyum noksanlığına sık rastlanır. Organik maddeler açısından fakir, kumlu topraklara POTASYUM SÜLFAT verilmelidir. Asit özellikli olduğundan uzun yıllar sürekli kullanılması halinde topraktaki asitliği arttırır. Asit topraklarda kullanıldığında toprağa bir miktar kireçte verilmelidir. Bünyesinde ayrıca kükürt bulunduğundan bitkilerin kükürt ihtiyacını da karşılar