MAKALELER / KARBONHİDRATLAR

Karbonhidratlar

 Karbon, hidrojen ve oksijenden oluşmuş, polihidroksi aldehit, keton veya onun gibi maddelerden çıkan yapıdır. Yiyeceklerdeki en önemli karbonhidrat sindirilen şekerlerdir. Ve yenen selülozla diğer diyet posalarıdır. Sindirilen karbonhidrat en elverişli ve en ekonomik enerji kaynağıdır. Günlük enerjinin %50-60’ ı karbonhidratlardan sağlanır. En önemli karbonhidrat vücut için glikoz ve glikojendir. 1 g karbonhidrat 4 kkal verir.  İşlevleri:Enerji verirler. Beyin ve sinir fonksiyonları için elzemdir. Kendileri enerji sağlanmasında kullanıldığından proteinler için koruyucudurlar. Elzem olmayan aminoasitlerin karbon iskeletlerini sağlarlar.Su ve elektrolitlerin ( sodyum, potasyum) vücutta bulunmasını sağlar.Kanın asit-baz dengesinin korunmasında yardımcıdır. Çok düşük karbonhidrat içeren zayıflama programlarında bu denge bozulur. Sindirim salgılarının etkilemediği karbonhidratlar( posa-lif) bağırsakların hareketlerini arttırarak dışkılamayı kolaylaştırır. Besinlerimizdeki karbonhidrat türleri:

Şekerler        

 Basit şekerler-         

Glukoz: Üzüm şekeri. Kan şekeri                                                          

Fruktoz: Meyve şekerinin yapısında bulunur.                                                          

 Galaktoz: Süt şekerinin yapısında bulunur.

Birleşik Şekerler-    

 Laktoz: Süt şekeri                                                          

 Sakkaroz: Günlük kullanılan ‘şeker’                                                          

 Maltoz: Tahıl ve baklagillerde az bulunur

.Kompleks Şekerler (Polisakkarit)  

 Nişasta: Olgunlaşmış tanelerde glukoz nişasta şeklinde birleşmiştir. Amiloz, amilopektin, modifiye nişastalar

Nişasta olmayanlar: Selüloz, hemiselüloz, pektinler,    hidrokolloidler 

Hangi yiyecekler karbonhidrat içerir?

•         Tam taneli tahıllar ( Buğday, pirinç, mısır, çavdar, yulaf, darı, arpa)

•         Un ve undan yapılan besinler ( ekmek, makarna, tarhana, börek, simit, pasta, kek, bisküvi, kurabiye, poğaça vb.)

•         Kuru baklagiller

•         Meyveler, taze ve yoğunlaştırılmış meyve suları

ı•         Sebzeler

•         Nişastalı sebzeler (patates, bakla vb.)

•         Tatlı ve şekerlemeler ( toz şeker, bal, pekmez, reçel, baklava, helva vb.)

•         Peynir dışındaki süt ürünleri

•         Bira, şarap ve likör •         Glukoz, fruktoz, sukroz, maltoz gibi sonu –oz ile biten karbonhidrat içeren yiyecek ve içecek çeşitleri Sorbitol, mannitol, ksilitol gibi sonu –ol ile biten şeker alkolleri