MAKALELER / LAKTİK ASİT
Laktik asit formülü CH3CHOH-COOH ve kimyaca adı alfa hidroksipropanoyik asit olan, bir organik hidroksi asittir. Asimetrik karbon atomuna sâhiptir. Bundan dolayı çözeltisi optikçe aktiftir. Formülünden de anlaşılacağı gibi laktik asit, hem alkollerin hem de asitlerin özelliklerini gösterir. Yoğunluğu 1,215 g/cm3 olan bir sıvıdır. İki laktik asit molekülü, birbiri ile reaksiyona girerek laktil laktik asidi meydana getirebilir. Yine birbirleri ile esterleşme reaksiyonu vererek halkalı bir yapı meydana getirirler.
Laktik asidin meydana geliş şekline bağlı olarak üç tâne yapı izomeri vardır. Bunlardan iki tânesi optikçe aktif, bir tânesi de optikçe aktif olmayan, yâni resemiktir. Dekstrorotari olan sarkolaktik asit, kasların faaliyeti sonucu glikojenden elde edilir. Levotari laktil laktik asit, salarozun mayalanması ile elde edilir. Bunların üçünün de kimyevî ve fizikî özellikleri birbirlerine benzer.
Laktik asit, tabiî kaynaklardan elde edildiği gibi, bazı organik usullerle de elde edilebilir. Sentetik olarak, karbon monoksid ile asetaldehidin basınç altında reaksiyonundan elde edildiği gibi siyanür asidin asetaldehite etki etmesiyle de elde edilir. Sentetik laktik asit pahalı olduğu için genellikle tabiî kaynaklardan elde edilir. Bu kaynaklar karbonhidratlardır. Melas, nişasta ve kesilmiş sütte bulunan şekerler sıcak alkali mevcudiyetinde laktik aside dönüştürülür. Alkali, kalsiyum karbonat olup, ortamı nötralize etmekte kullanılır. Çünkü, asidik ortamda fermentasyonu devam ettiren bakteriler ölürler. Elde edilen ürün, kalsiyum laktat hâlindedir. Bu, sülfat asidi ile muamele edilirse, kalsiyum sülfat tuzu hâlinde çökerken serbest laktik asit elde edilir. Elde edilen ham ürün, çözücülerle, buhar destilasyonu ile, esterleştirilip hidroliz edilmekle saflaştırılır.
Laktik asit, peynir suyunda, peygamberçiçeğinde, afyonda, daha başka birçok bitkide ve hayvanların organlarında bulunur.. Kasların hareketleri sonucu kaslarda laktik asit birikimi olur. Bu birikim yeterli oksijenin olmayışından ileri gelir.
Laktik asit, eczâcılıkta, damla veya şurup şeklinde kullanılır.
Laktik asidin meydana geliş şekline bağlı olarak üç tâne yapı izomeri vardır. Bunlardan iki tânesi optikçe aktif, bir tânesi de optikçe aktif olmayan, yâni resemiktir. Dekstrorotari olan sarkolaktik asit, kasların faaliyeti sonucu glikojenden elde edilir. Levotari laktil laktik asit, salarozun mayalanması ile elde edilir. Bunların üçünün de kimyevî ve fizikî özellikleri birbirlerine benzer.
Laktik asit, tabiî kaynaklardan elde edildiği gibi, bazı organik usullerle de elde edilebilir. Sentetik olarak, karbon monoksid ile asetaldehidin basınç altında reaksiyonundan elde edildiği gibi siyanür asidin asetaldehite etki etmesiyle de elde edilir. Sentetik laktik asit pahalı olduğu için genellikle tabiî kaynaklardan elde edilir. Bu kaynaklar karbonhidratlardır. Melas, nişasta ve kesilmiş sütte bulunan şekerler sıcak alkali mevcudiyetinde laktik aside dönüştürülür. Alkali, kalsiyum karbonat olup, ortamı nötralize etmekte kullanılır. Çünkü, asidik ortamda fermentasyonu devam ettiren bakteriler ölürler. Elde edilen ürün, kalsiyum laktat hâlindedir. Bu, sülfat asidi ile muamele edilirse, kalsiyum sülfat tuzu hâlinde çökerken serbest laktik asit elde edilir. Elde edilen ham ürün, çözücülerle, buhar destilasyonu ile, esterleştirilip hidroliz edilmekle saflaştırılır.
Laktik asit, peynir suyunda, peygamberçiçeğinde, afyonda, daha başka birçok bitkide ve hayvanların organlarında bulunur.. Kasların hareketleri sonucu kaslarda laktik asit birikimi olur. Bu birikim yeterli oksijenin olmayışından ileri gelir.
Laktik asit, eczâcılıkta, damla veya şurup şeklinde kullanılır.