MAKALELER / LESİTİN..NEREDE KULLANILIR..ÖZELLİKLERİ..

Lesitin, diğer adıyla fosfatidilkolin, genel olarak glikolipidler, trigliseridler ve fosfolipidlerden oluşan bir karışımdır. Bu madde yumurta sarısından ya da soya fasulyesinden elde edilir. Ticari olarak lesitin, soya unu ve yağı üretimi esnasında yan ürün olarak elde edilir. Genelde soya fasulyesinden elde edilir ancak ayçiçeği gibi diğer maddelere doğru bir yönelim de görülmektedir.

Ticari olarak imal edilen lesitin saflaştırıldığı için alerjik değildir, soya fasulyesi ve tavuğa alerjisi olanlar için bile. Lesitin ticari olarak yuksek derece saflıkta bulunabilmekte ve bir gıda katkı maddesi olarak yahut ilaç yapımında kullanılmaktadır.

Lesitin birçok gıdada emülgatör (emülgatörler yağın su fazından ayrılmasını engellerler) olarak kullanılır. Doğal olarak lesitin bakımından zengin olan gıdaların bünyesindeki yağ oranı da yüksektir; yumurta, sığır ciğeri gibi. Fakat yerfıstığı, sığır bifteği, bazı meyve ve sebzeler daha az lesitin ihtiva ederler. Lesitin kimyasal olarak Fosfatidil kolin' dir (bir fosfolipid'dir). Fosfolipidler vücuttaki bütün hücrelerin ihtiyaç duyduğu hücre zarındaki yapı taşlarıdır. Fosfolipidler hücre zarının sertleşmesini önlerler. Lesitin, hücreleri oksidasyona karşı korur, insanlarda beyni çevreleyen koruyucu zar olarak görev yapar.

Lesitin yumuşak jelatin kapsül veya granül toz şeklinde de satılır ve çeşitli sağlık nedenleriyle tüketilir, çünkü halk arasında kolesterolü düşürdüğüne, hafızayı güçlendirdiğine, karaciğer fonksiyonlarını düzelttiğine inanılmaktadır. Lesitinin hafıza fonksiyonları üzerindeki etkileri üzerine de çalışmalar bulunmaktadır. Lesitinin diğer potansiyel faydaları: belirli aktivitelerde fiziksel olarak performans arttırmasının yanı sıra, karaciğer ve üreme sağlığı üzerindeki rolüdür.

Gıda katkı maddesi olarak lesitin (GIDA Kodu: E 322)

Lesitin zehirli olmayan ve vücut tarafından tolerans gösterilen bir surfaktandır. Genel olarak yoğunlaştırıcı, karıştırıcı, yalıtıcı ve ilaçların etrafındaki koruyucu tabakaların yapımında kullanılır. Örneğin lesitin çikolatalarda karıştırıcı (emülgatör) olarak kullanılır ve kakao ile kakao yağının birbirinden ayrılmasını önler.

Şekerleme sektöründe; vizkoziteyi düşürmede, şekerlemeyi kontrolde, bazı ürünlerde raf ömrünü uzatmada, bütün karışımların tam olarak karışmasında,

Pastacılıkta, yağ ve yumurta kullanımın azaltır, hamurun dağılımı düzenler, fermanstasyonunu dengeler, hacim kazandırır. Hamur mayası donsa bile koruyucu etkiye yardımcı olur, hamurun yapışmasını engeller.

Emülgatör olarak; Mayonez, Bebek Mamaları, Vücut/El Losyonlarında, Margarin de kullanılır.

Sakız üretiminde (yumuşatma, plastikleştirmede)

İçecek sektöründe

Peynir / Süt sektöründe (kremalı ürünlere katılık sağlamada, kahve süt tozunda çözünme sağlamada)

Hayvam Yemi sektöründe,

Tıpta lesitin

Lesitin ilaç yapımında çeşitli maddelerin birbirine karışımını sağlamakta kullanıldığı gibi tabletlerin etrafındaki koruyucu tabakayı oluşturmak için de kullanılır. Lesitinin vücutta bulunan kolesterol ve trigliserid düzeylerine oldukça önemli bir etkisi olduğu bilinmektedir. Lesitinin kolesterolü düşürücü bir özelliği vardır. Genelde kolesterolü artırdığı düşünülen yumurta aslında kolesterolü düşüren yüksek düzeyde lesitin ihtiva etmektedir ve böylelikle bir çeşit denge oluşturmaktadır. Eczacılık teknolojisinde emülgatör olarak süspansiyon ve emülsiyon yapımında kullanılır.

Endüstride lesitin

Kozmetik, Boya, Wax, Ağaç Kaplamada, Kauçukta, Cam ve Seramikte, Kağıt ve Matbaacılıkta, Asfalt ürünlerinde, Metal İşlemede, Yapıştırıcıda, Deri de kullanılır.

 SOLVER KİMYA