MAKALELER / MISIRDA KIRMIZI ÖRÜMCEK ZARARLILARI VE MÜCADELESİ.

ÖZELLİKLERİ

Türkiye?de mısırda zararlı iki tür bulunmaktadır. Bunlar Tetranychus cinnabarinus
(Boisduval) ve T. urticae Koch?dur.
T. urticae erginleri yeşilimsi renkte olup sarımtırak koyu yeşil veya kahverengimsi
yeşil de olabilir. T. cinnabarinus erginleri ise kırmızımsı kahverengindedir. Vücudun
dorsalinde bir çift siyah nokta bulunur. Vücut ortasına yakın iki tarafta birer çift siyah leke
bulunur. Her iki türün erginlerinin dorsalinde diken gibi kıllar vardır. Dişinin vücut uzunluğu
ortalama 0.4 mm, genişliği 0.3 mm dir. Erkekler dişilerden küçük olup, abdomen arkaya
doğru sivrilir.
Her iki türün yumurtaları küre şeklinde olup, çapı 0.1 mm kadardır. Yumurtalar
bırakıldıklarında şeffaf ve beyaza yakın renktedir. Açılmadan önce sarımsı-yeşil renge döner.
Yumurtadan çıkan larvalar şeffaf ve 6 bacaklıdır. Larvalar beslendikten sonra rengi
koyulaşır. Protonimf ve deutonimf olmak üzere iki nimf dönemi vardır. Nimf dönemlerini
ayırmak zordur. Nimf ve erginleri 8 bacaklıdır.
Kışı tarla kenarındaki yabancı otlarda döllenmiş dişi formunda geçiren kırmızı
örümcekler, ilkbaharda havaların ısınması ile mısır tarlalarına geçerler. Yumurtalarını
yaprakların alt yüzüne ve ana damar çevresine tek tek bırakırlar. Beslendikleri yerde ağ
örerler. Ilık kışlarda beslenebilir ve yumurtlama devam eder. Yazın birçok döl (7 ve üzerinde)
verirler. Bırakılan yumurta sayısı beslenmeye bağlıdır. Bir dişi günde 19, birkaç günde
toplam 100 kadar yumurta bırakabilir. Yumurtalar yaprağa bağlanmış vaziyette veya ergin
kırmızı örümceklerin ördükleri ağlar içinde bulunur, 2-4 gün arasında açılır. Gelişme kuru ve
sıcak havalarda hızlanır. Bir dölünü 1-4 haftada tamamlar. Yılda 10-20 döl verebilirler.

 DAVRANIŞLARI VE ÇOĞALMALARI

Kırmızı örümcekler, önce mısır bitkisinin alt yapraklarında zararlı olmaya başlar,
daha sonra üst yapraklara doğru yayılırlar. Yaprakların alt yüzünde bitki özsuyunu emerek
beslenirler. Popülasyonun yoğun olduğu durumlarda, yapraklarda sararma ve kurumaya, bitki
boyunun kısalmasına, dane bağlamada gerilemeye ve üründe azalmaya sebep olurlar. Kırmızı örümceklerin bütün aktif dönemleri ağız parçaları ile mısır bitkisinin yapraklarını deler ve
hücre özsularını emerek zarar verirler. Beslenme sonucu erken kurumalar meydana gelir ve
bu da yapraklarda doku kaybına, saplarda kırılmalara ve danelerde buruşmalara neden olur.
Kırmızı örümcek zararı, eğer koçan üstündeki yapraklarda meydana gelmişse bunun ürüne
etkisi çok ciddi olur. Kırmızı örümcek zararı, örümceklerin mısırın alt yapraklarında
beslenmesi sonucu yaprağın üst yüzeyinde sarımsı şekilde görülür. Yüksek popülasyon
yoğunluğunda yaprakların tümü sararır ve kurur, alt yapraklarda su veya kuraklık stresine
benzer belirtiler oluşur.
Kırmızı örümcekler, Ülkemizin tüm bölgelerinde bulunur.

 KÜLTÜREL MÜCADELESİ

Kırmızı örümceklerin çok sayıda doğal düşmanı bulunmaktadır. Phytoseiidae (Acari),
Coccinellidae (Coleoptera), Miridae, Lygaeidae, Nabidae (Heteroptera), Chrysopidae
(Neuroptera) ve Thripidae (Thysanoptera) familyalarına bağlı birçok predatör akar ve böcek
türünün larva, nimf ve erginleri tarlada doğal olarak, kırmızı örümcek popülasyonlarını
azaltmada ve baskı altında tutmada önemli rol oynarlar.
Ülkemizde saptanan doğal düşmanlar çizelgede verilmiştir.
Doğal düşman adı Takım ve familyası
Stethorus gilvifrons (Muls.) (Col.: Coccinellidae)
S. punctillum Weise ? ?
Scymnus spp. ? ?
Scolothrips longicornis Pries. (Thys.: Thripidae)
Orius niger (W.). (Het.: Anthocoridae)
O. minutus (L.) ? ?
Deraeocoris pallens Reut. (Het.: Miridae)
Campylomma diversicornis Reut. ? ?
Geocoris megacephalus (R.) (Het.: Lygaeidae)
Nabis punctatus Costa (Het.: Nabidae)
Chrysoperla carnea (Steph.) (Neur.: Chyrsopidae)
Predatör Akarlar (Acari: Phytoseiidae)
İklim ve doğal düşmanlar kırmızı örümcek yoğunluğunu etkileyen iki önemli
faktördür. Temmuz ve Ağustos aylarında tarladaki su stresi özellikle sıcak, rüzgarlı ve kuru
havalar kırmızı örümcekler için çok uygun olup onların ekonomik zarar oluşturan
popülasyonlara ulaşmalarına sebep olur. Sulanan tarlalarda özellikle, koçanda dane oluşum
döneminde sulama sorunu varsa ve sulama erteleniyorsa, kırmızı örümcekler popülasyon
oluşturabilirler. Kumlu topraklarda kırmızı örümcek popülasyonu artar. Çünkü bu tip
topraklar çabuk sulamaya gelir ve mısır su stresine girer. Bu nedenlerden dolayı sulamaya
özen gösterilmelidir.
Dayanıklı çeşitleri yetiştirmek,
Hasattan sonra tarla sürülerek tarla içinde kışı geçirdiği yabancı ot ve bitki artıkları
toprağa karıştırılır. Mısır ekimi yapılacak tarlanın yabancı ot bakımından temiz olmasına
özen gösterilmelidir. Kırmızı örümcekler tarla kenarındaki yabancıotlarda kışı geçirmesine
rağmen, bu yabancıotların doğal düşmanlara barınak olması nedeniyle korunması yararlı
görülmektedir.
Ülkemizde mısırda kırmızıörümceklere karşı biyolojik mücadele yapılmamaktadır.
Ancak mısır tarlalarındaki kırmızı örümcek popülasyonları, tarladaki mevcut predatör akar ve
predatör böcekler tarafından kontrol altına alınabilmektedir. Bu nedenle tarlada var olan
doğal düşman faunasının korunması ve desteklenmesi yapılacak en iyi mücadele şeklidir.

 TARIMSAL İLAÇLAR İLE MÜCADELESİ

Kırmızı örümceklerle kimyasal mücadeleye karar vermeden önce kırmızı
örümceklerle bulaşık olduğu bilinen tarlalar doğal düşman yönü ile kontrol edilmelidir.
Yapılan kontrolde doğal düşmanlar yoksa ve kırmızı örümcekler ekonomik zarar eşiğinde ise
seçici bir akarisit ile tüm yapraklar ilaçlanmalıdır. Mısırda kırmızı örümcek ekonomik zarar
eşiği henüz tespit edilemediği için mücadele eşiği verilmemiştir.
Mısırın 50-60 cm yüksekliğine kadar yer aletleri kullanılabilir. Ancak bu dönemlerden
sonra yüksek çatılı aletlerin kullanılması gerekmektedir. Mısırda kırmızı örümceklerle
mücadele ilaçlama yüzey ilaçlaması şeklinde yapılır. Yüzey ilaçlaması, ilaçlamada
kullanılacak atomizör veya tarla pülverizatörünün kalibrasyonu yapıldıktan sonra
kullanılacak ilaç miktarı, uygulama dozu üzerinden hesap edilir, yeterli su ile ilaç
karıştırıldıktan sonra mısır yapraklarına püskürtülür. İlaçlamada özellikle mahlülün
yaprakların alt yüzeyine ulaşmasına dikkat edilmelidir.

 TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI

Mısırda tane bağlama döneminden önce bitkinin alt yapraklarında renk değişimi
(sararmaya veya kahverengileşme) başlamışsa ve zararlı yüksek yoğunlukta ise kimyasal
mücadele önerilebilir. İlaçlamalar günün serin ve sakin saatlerinde yapılmalıdır.