MAKALELER / PATATES 'A ' VİRÜSÜ HASTALIĞI..MÜCADELESİ

 ÖZELLİKLERİ

Hastalık etmeni olan Patates A virüsü, ipliksi yapıda uzun, tek sarmallı, 730x1 lnm boyutlarında, RNA içeren bir virüstür. Virüsün yol açtığı hastalık "hafif mozaik" hastalığı olarak da bilinmektedir.

Virüs yaprak bitleri ile nonpersistent olarak taşınır. Bu virüsün en az 7 tane yaprak biti vektörü vardır. En önemli yaprak biti vektörleri ise Aphis franguîae, A. Nasturtii, Şeftali yaprakbiti (Myzus persicae) ve Patates yaprak biti (Macrosiphum euphorbiaeydir.

PVA mekanik olarak taşınmasına rağmen, stabil olmadığından dolayı mekanik olarak tarlada yayılması çok önemli değildir. Virüs tohumla taşınmaz. Ancak virüs her türlü vejetatif aksama geçtiğinden dolayı, patateste en Önemli yayılma yolu tohumluk yumrulardır.

 BELİRTİLERİ

Hastalığın belirtileri, patates çeşidine ve virüs ırkına bağlı olarak değişse de, belirtileri genellikle PVY'nin oluşturduğu belirtilerden daha hafiftir. Genel belirtileri yapraklarda oluşturduğu mozaik ve beneklenmelerdir. Bu virüs bazı çeşitlerde yapraklarda klorotik lekelere ve bazılarında ise normale göre daha koyu renk oluşumuna sebep olabilmektedir. Bulaşık bitkilerin yaprak kenarları dalgalı görünür; yapraklar parlak ve hafifçe kıvrık olur . Gövdeleri ise dışa doğru eğilir.

Yumrularda ise genelde belirti görülmez. Belirtiler yüksek sıcaklıkta maskelenir. PVA üründe %40'lara varan verim kaybına yol açar.

 KÜLTÜREL MÜCADELE YÖNTEMİ

- Virüsten ari tohumluk materyali kullanılmalıdır.

- Vektör ve temas yolu ile bulaşmanın önüne geçilmesi için önlem alınmalıdır.

- Patates yumrularının kesilmeden ekilmesi gerekir. Eğer kesme mecburiyeti varsa yumruyu keserken her defasında bıçakların %3'lük sodyum hipoklorit trisodyum fosfat, klorin dioksit ve kalsiyum hidroksit gibi kimyasallar ile dezenfekte edilmesi gerekir.

- Patates tarlalarının içindeki ve etrafındaki virüsün konukçusu olan yabancı otlar temizlenmelidir.

- Tarla kontrollerinde 4-5 yapraklı dönemden itibaren incelemeler yapılarak virüs hastalık belirtisi gösteren veya bulaşık olduğu tahmin edilen bitkiler sökülerek tarladan uzaklaştırılmalıdır.

- Hastalığa dayanıklı veya tolerant çeşitler ekilmelidir.

- Özellikle tohumluk patates, vektörlerin bulunmadığı bölgelerde üretilmelidir.

- Vektör mücadelesi, "Sebzelerde Yaprakbitleri Zirai Mücadele Teknik Talimatı'na uygun olarak yapılmalıdır.