MAKALELER / SEBZELERDE BEYAZ SİNEK..MÜCADELESİ.BEYAZSİNEK..
ÖZELLİKLERİ
Erginlerde abdomen soluk sarı renkte olup, kanatlar üzerindeki beyaz mum tabakası nedeniyle genel olarak beyaz renkte görünür. Aslında sinek olmadığı halde sineğe benzediği için beyazsinek adını alır. Gözler kırmızı renkte olup, antenler 7 segmentlidir. Ergin vücut uzunluğu l mm kadardır.
Abdomen dişilerde tıknaz görünüşlü olup, son kısmında ovipozitör vardır. Erkekte ise abdomen daha dar görünüşlüdür ve uç kısmında sivrileşir.
Yeni konmuş yumurta oval biçimli ve beyaz renktedir. Daha sonra sarımtırak, açılacağına yakın devrede ise kahverengine dönüşür Yumurtalar küçük bir sap ile yaprağın alt epidermisine tutturulur. Boyları sap hariç ortalama 0.25 mm kadardır.
Yumurtadan yeni çıkan larva 6 bacaklı olup, çok hareketlidir. Kısa bir süre sonra bacak ve antenleri kaybolarak hareketsiz devreye girer. Bu haliyle kabuklu bitlere benzerler. Genellikle 3 larva dönemi geçirir. 1. dönem larva boyu ortalama 0.27 mm, 2. dönemde 0.68 mm, 3. dönemde ortalama 0.77 mm dir.
Ayrı bir pupa devresi olmamakla birlikte üç larva devresinden sonra görülen 4. bir sakin dönem pupa olarak kabul edilir. Görünüşü daha kabarıktır. Pupa devresinin sonuna doğru kabuk altından ergine ait organlar fark edilebilir. Erginin kırmızı renkli gözleri bu devrede belirgin olarak görülebilir. Larvanın pupa dönemine girdiği sırtın hafifçe yükselmesi ve vücut renginin koyulaşmasından anlaşılır.
Kışı larva, yumurta ve pupa halinde genellikle yabancı otlar üzerinde geçirir. Sütleğen ( Euphorbia helioscapia L.) Fesleğen ( Mercurialis annua L.) en önemli kış konukçularıdır. Ancak, seralardaki sebzelerde mevsim boyunca yaşamlarını sürdürürler. Mayıs ve haziran aylarında erginler sebze bitkilerine geçer. Yaprakların alt yüzünde beslenirler. Erginler pupadan çıktıktan 1-8 saat sonra çiftleşirler, çiftleşmeden 2-4 gün sonra tek tek veya gruplar halinde olmak üzere yaprağın alt epidermisine yumurtalarını koyarlar.
Her dişi ortalama 200 - 300 yumurta koyar. Yumurtanın açılma süresi 4-6 gündür. Yeni çıkan 1. dönem larvası hareketlidir. 8 saat kadar süren hareketlilikten sonra hortumunu epidermisine sokarak beslenmeye başlar.
Larva sabitleştikten bir süre sonra gömlek değiştirerek 2. devreye girer. Bu devrede bacak ve antenleri kaybolur. Üzeri şeffaf bir mum tabakası ile örtülür. Larva ve pupa devresini tamamladıktan sonra, pupanın üzeri T biçiminde yarılarak ergin çıkar. Populasyon en yüksek düzeye temmuz sonu ve ağustos başlarında erişir. Yılda ortalama 9-10 döl verebilir, erginler gerek beslenme gerekse dinlenme için yaprakların alt yüzünü ve bitkilerin alt kısımlarını tercih eder.
DAVRANIŞLARI
Beyazsineğin bitkide meydana getirdiği zarar iki şekilde görülmektedir.
a. Doğrudan meydana getirdiği zarar
Larva ve erginler bitki özsuyunu emerek bitkinin zayıflamasına ve kurumasına neden olurlar. Bitkide meyve verimi azalır. Önemli epidemilerde sebzedeki zararı % 80'e kadar ulaşabilir. Emgi sonucu yaprakta sararma meydana gelir.
Ayrıca larva ve erginler beslenme sırasında bitkilerdeki azot miktarının 1/3 oranında azalmasına neden olurlar. Bu azalmadan dolayı karbonhidrat ve yağ oranı artmakta ve bu da bitki büyümesine olumsuz yönde etki yapmaktadır.
B.tabaci, beslenme sırasında tatlı ve yapışkan bir madde salgılar. Bu madde üzerinde fumajin mantarları gelişerek bu kısımlarda siyah bir tabaka oluşmasına neden olurlar. Sonuç olarak bitki özümleme yapmaz hale gelir, verim düşer, ayrıca bu durum sebzenin pazar değerinin düşmesini önemli ölçüde etkiler.
b. Dolaylı olarak meydana getirdiği zarar
Beyaz sinek erginleri virüs hastalıklarının taşınmasında önemli rol oynar.
Akdeniz bölgesi'nde sebzelerde ve pamuklarda, Ege Bölgesi'nde sebzelerde populasyonun hızla artışı ve konukçularının çok olması nedeniyle oldukça önemli zararlılar arasında yer almaktadır.
KÜLTÜREL MÜCADELESİ
Beyazsinek kışı yabancı otlar üzerinde geçirmektedir. Bu nedenle hasattan sonra tadanının çevresindeki yabancı otların yakılması, gömülmesi, yok edilmesi populasyonun önemli ölçüde azalmasını sağlar.
Gereğinden fazla sulama sonucu nem artışı beyazsinek populasyonunun artmasına neden olduğundan, fazla sulamalardan mutlak surette kaçınılmalıdır.
Bitki bünyesindeki azot miktarı beyaz sinek için uygun bir besi ortamıdır. Bu nedenle sebzelerde gereğinden fazla azotlu gübre uygulanmasından kaçınmak gerekir.
Seralarda, havalandırma açıklıkları 462 m'luk tel ile kaplanmalı, sera içinde nem ve sıcaklık artışını önlemek için yeterli havalandırma yapılmalıdır.
Bir yıl önceden beyazsinekle bulaşık olduğu bilinen seraya fide dikimi ile birlikte dekara l adet olacak şekilde sarı yapışkan tuzaklar, bitkinin 10-15 cm üzerinden asılır. İlk ergin uçuşu belirlendikten sonra ise 10 m2'ye l tuzak gelecek şekilde 3 metre aralıklarla almaşık olarak tuzaklar aynı şekilde yerleştirilir. Tuzaklar kirlendikçe yenisi ile değiştirilir.
Serada ergin uçuşları saptandıktan sonra, serayı temsil edecek şekilde belirlenen yaklaşılır 20 bitkinin alt, orta ve üst yapraklarından birer adet koparılarak beyazsinek larvası sayılır. Yaprak başına 5 adet larva görüldüğünde, 5 adet beyazsinek larvasına l adet Encarsia f ormosa Gahan, pupası verilir.
TARIMSAL İLAÇLARLA MÜCADELE
İlaçlamaya başlamadan önce kalibrasyon yapılarak dekara sarf edilecek olan su miktarı saptanır. İlaçlar su ile iyice karıştırıldıktan sonra bitkinin özellikle yapraklarının alt yüzleri iyice ıslanacak şekilde ilaçlama yapılır.
TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI.
Beyaz sinekle bulaşık olduğu saptanan tarlaya köşegenler yönünden girilir. Genel olarak 5 dekarlık alan bir ünite olarak kabul edilir. Patlıcan, kabak gibi büyük yapraklı bitkilerde her 5 adımda bir alt, orta ve üst yapraklardan olmak üzere 50 yaprak toplanır. Baklagiller gibi küçük yapraklılarda 80 yaprak toplanır. Yaprak başına mayıs- haziran aylarında 0.5 - 2 larva, temmuz - ağustos aylarında 2-3 larva, eylül ayında 3 larva görüldüğünde ilaçlamaya başlanır. Zararlı ilkbaharda kışlaktan çıktığı dönemde yaban-ciotlar üzerinde yaşadığından tarla kenarındaki yabancı otların yok edilmesi veya ilaçlanması mücadeleyi kolaylaştırır.
ZİRAİ İLAÇLARI VE UYGULAMA REÇETELERİ.
İlaç Detayları :
| Etken Madde | Formülasyon | Miktar |
| Acetamiprid % 20 | SP | 40 g/da |
| Aldicarb % 15 | GR | 1665 g/da (toprak ilaçlaması) |
| Amitraz 200 g/l | EC | 300 ml/da |
| Amitraz 200 g/l | EC | 300 ml/da |
| Amitraz 200 g/l | EC | 300 ml/da (larva+pupa mücadelesi) |
| Bifenthrin + Amitraz 25+200 g/l | EC | 300 ml/da |
| Bifenthrin 100 g/l | EC | 70 ml/da |
| Bifenthrin 100 g/l | EC | 100 ml/da |
| Bifenthrin 100 g/l | EC | 100 ml/da (ergin mücadelesi) |
| Bifenthrin+Amitraz 25+200 g/l | EC | 300 ml/da (larva+pupa+ergin müc.) |
| Buprofezin 250 g/l | SC | 150 ml/da |
| Buprofezin 400 g/l | EC | 150 ml/da |
| Buprofezin 400 g/l | EC | 35 ml |
| Chlorfenapyr 360 g/l | SC | 80 ml/da |
| Chlorpyrifos Ethyl 480 g/l | EC | 200 ml/da |
| Cypermethrin 200 g/l | EC | 37,5/da |
| Cypermethrin 250 g/l | EC | 30 ml/da |
| Deltamethrin 25 g/l | EC | 100 ml/da |
| Diafenthiuron % 50 | WP | 80 ml/da |
| Diafenthiuron %50 | WP | 80 g/da (larva+pupa+ergin müc.) |
| Dialifos 470 g/l | EC | 250ml/da |
| Endosulfan 360 g/l | EC | 150 ml/da |
| Fenpropathrin + Pyriproxyfen 150+50 g/l | EC | 100 ml/da |
| Fenpropathrin 185 g/l | EC | 100 ml/da(patlıcanda) |
| Fenpropathrin 185 g/l | EC | 150 ml/da |
| Fenpropathrin 185 g/l | EC | 150 ml/da (ergin mücadelesi |
| Fenpropathrin+Pyriproxyfen 150+50 g/l | EC | 100 ml/da (larva+pupa+ergin müc.) |
| Formothion 336 g/l | EC | 150 ml/da |
| Formothion 336 g/l | EC | 150 ml/da |
| L.Cyhalothrin + Buprofezin 20 +100 g/l | EC | 350 ml/da |
| L.Cyhalothrin+Buprofezin 20 +100 g/l | EC | 350 ml/da (larva+pupa+ergin müc.) |
| L.Cyhalothrin+Buprofezin 20+100 g/l | EC | 300 ml/da |
| Permethrin 250 g/l | EC | 500 ml/da |
| Pirimiphos Methyl 500 g/l | EC | 200 ml/da |
| Pirimiphos Methyl 500 g/l | EC | 200 ml/da |
| Pymetrozine %25 | WP | 80 g/da (patlıcanda) |
| Pyridaphenthion 400 g/l | EC | 300 ml/da |
| Pyridaphenthion 400 g/l | EC | 300 ml/da |
| Pyridaphenthion 400 g/l | EC | 300 ml/da (larva+pupa mücadelesi) |
| Pyriproxyfen 100 g/l | EC | 50 ml/da (patlıcanda) |
| Pyriproxyfen 100 g/l | EC | 50 ml/da |
| Thiamethoxam 240 g/l | SC | 30 g/da (patlıcanda) |
| Thimethoxam 240 g/l. | SC | 100 ml/da dozunda serada biberlerde beyaz sinek için |
| Triazophos 420 g/l | EC | 150 ml/da |
| Yağ asitlerinin potasyum tuzları 455.7 g/l | SL | 2500 ml |
| Yazlık yağlar 700 g/l | EM | 1.5 l |
| Yazlık yağlar 850 g/l | EM | 1.2 l |
GÜBRE ÜRETİMLERİ
VE
İMALAT FORMÜLLERİ
Herhangi bir organik gübre üretimi düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ sizler için iyi bir gübre üretim kaynağı olabilir. ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİiçerisinde yüzlerce organik gübrelerin ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.
Herhangi bir kimyasal gübre üretimi düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ sizler için iyi bir gübre üretim kaynağı olabilir. KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ içerisinde yüzlerce kimyasal gübrelerin ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.
Organik ve kimyasal gübrelerde kullanılan hammaddelerin fiziksel ve kimyasal özellikleri,kimyasal formülleri, nerede ve nasıl kullanıldığı ve ne içerisinde çözündüğüne ait, geniş bilgi ve kaynağı TARIM HAMMADDELERİ ANSİKLOPEDİSİ içerisinde bulabilirsiniz.
ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ ve KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ herkesin çok kolay anlayabileceği ve herkesin çok rahat kullanabileceği sade bir dille yazılmıştır.Bu ansiklopediler yardımı ile kendi gübrenizi kendiniz üretebilir veya gübre üretiminde mevcut işlerinizi geliştirmede sizlere yol gösterici olabilir.
SOLVER KİMYA