MAKALELER / ŞEFTALİ ÇİÇEK TRİPSİ..ŞEFTALİ ZARARLISI..MÜCADELESİ.

 ÖZELLİKLERİ

Ergin erkek bireyler 0.9-1.1 mm, dişiler ise yaklaşık 1.3-1.4 mm boyundadır. Vücut yapısı ince, uzun ve yassı, antenleri 8 segmentlidir. Vücut rengi mevsime göre soluk sarıdan açık kahverengiye kadar değişir. Abdomen kahverengi, toraks portakal sarışıdır. Abdomen üzerinde küçük kahverengi benekler bulunur. Uzun ve dar kanatlarının kenarları kirpik gibi saçaklı tüylere sahiptir. Kanatlar, dinlenme halindeyken vücudun üzerinde paralel ve kapalı halde durur. Yumurtalar 0.2 mm uzunluğunda ve böbrek şeklindedir. Larva dönemi boyunca vücut sarımsı ve gözleri kırmızımsıdır. Yaşam dönemini yumurta, larva, prepupa, pupa ve ergin şeklinde tamamlar. Bir dişi yaşamı boyunca 40-60 adet yumurtayı tek tek bitki dokusuna, çiçek döneminde ise çiçek organlarının içine bırakır. En uygun yumurta bırakma sıcaklığı 28°C,dir.

Erginin yaşam süresi iklime bağlı olarak 15-30 gündür. Birinci ve ikinci dönem larvalar bitkide beslenir. İkinci dönem larvalar çok aktiftir ve beslenmek için korunaklı yerleri arar. İkinci dönemin sonunda larvalar toprağa geçerler. Prepupa ve pupa dönemlerini toprakta geçirirler. Ancak, nadiren de olsa tüylü yapraklı bitkilerin dokusu içerisinde de pupa oldukları görülmüştür.

Kışı ergin halde toprakta ve çeşitli bitkiler üzerinde geçirirler. Tam gelişmesini 25°C de 15 ve 15°C de 40 günde tamamlar. Tripsler, en fazla uçuş faaliyetini günün serin saatlerinde yaparlar. Yılda 5-7 döl verirler.

 DAVRANIŞLARI

Zararlının ergin ve larvaları törpüleyici-emici ağız yapısıyla emerek zararlı olurlar. Beslendiği bitkilerin dokularında küçük benek ve gümüşi lekeler oluşturur.

Çiçeklerin taç yapraklarında beslendiği yerlerde renk açılması yaparlar. Şeftalide çiçeklenme süresince ve meyvelerin olgunlaşmaya başladığı dönemde yaptığı zarar önemlidir.

Beslenmeleri sırasında oluşturdukları zarardan çok, salgıladıkları toksik maddeler önemlidir. Bu salgılar bitkide reaksiyona sebep olur. Larvaları ve erginlerinin beslenmeleri sonucu meyvelerde gümüşi renkli yumuşak lekeler meydana gelir. Olgunlaşma döneminde meyvelerin yüzeyinde Önce yaralar oluşur. Bu yaralar büyür ve genişler, meyvelerin pazar değerinin düşmesine neden olur. Zararlı, ağaçta nispeten korunaklı yerlerde bulunur. Meyvelerin ve bitki doku­larının birbirleri ile temas ettiği yerlerde ve kabuk altlarında bulunurlar. Bu gibi alanlar, zararlıyı ilaçların etkilerinden korumaktadır. Bu nedenle tripsler ile mücadele zordur. Çiçek trİpsleri düşük popülâsyonlarda da Önemli zararlar yapabilirler.

Tripsler, beslendikleri bitkilere değişik bakteri, fungus ve virüs hastalıklarını bulaştırarak dolaylı yoldan da zararlı olmaktadır.

Çiçek tripsleri. kıyı şeridine yakın yerlerde bulunur. Kıyı kesiminde ocak ayı dışında tüm yıl boyunca, iç bölgelerde ise mart-eylül döneminde görülürler. Tripsler, rüzgârın da yardımıyla uzun mesafelere taşınırlar

 KÜLTÜREL MÜCADELE

Çiçek tripsleri ile mücadelede kültürel önlemlere önem verilmelidir. Bu amaçla;

-  Şeftali bahçeleri ve etrafındaki yonca ile diğer yabancı otların kontrolü yapılmalıdır.

 - Bahçe içindeki ya da yakınındaki yabancı otlar, kültür bitkisinin çiçeklenme döneminde ve hasattan 2-3 hafta öncesinde sürülmemelidir.

 -  Haşata yakın yabancı ot mücadelesi yapılmamalıdır.

 -  Bahçe içinde ve etrafında zararlının diğer konukçularmm bulundurulma-masına özen gösterilmelidir.

 -  Topraktaki pupa ve erginlere karşı sonbahar ve kış aylarında toprak işlemesi yapılmalıdır.

 -  Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.

 -  Bahçeler düzenli sulanmalıdır.

 -  Budama yapılarak ağaç içi havalandırması sağlanmalıdır.

 TARIM İLAÇLARI İLE MÜCADELE YÖNTEMİ

Ülkemizde şeftali ve nektarinde bu zararlıya karşı ruhsatlı ilaç bulunmamaktadır. Bu nedenle kimyasal mücadele önerilmemektedir.