MAKALELER / SOYA KIRMIZI ÖRÜMCEKLERİ..ZARARLARI...MÜCADELESİ.

SOYADA KIRMIZI ÖRÜMCEKLER VE ÖZELLİKLERİ

Pamuk kırmızıörümceği (T. cinnabarinus): Dişilerin vücut uzunluğu 0.4 mm, genişliği 0.3 mm, abdomeni kırmızı, sefalotoraksı sarı renklidir. Dişiler bir süre beslendikten sonra parlak ve koyu kırmızıya dönüşmektedir. Kırmızı uçlu olan bacakları ve vücutları kıllıdır. Vücutlarının sırt kısmında 4 parçalı siyah leke vardır. Erkeğin vücut uzunluğu 0.3 mm, genişliği 0.2 mm. bacaklarının uçları ise sarı renklidir. Sefalotoraksın üzerindeki iki kırmızı benek çok belirgindir. Dişiler erkeklerden daha iri olup abdomenleri ovaldir.

İki noktalı kırmızıörümcek (T. urticae): Esas rengi yeşilimsi olup, sarımtırak koyu yeşil veya kahverengimsi yeşil de olabilir. Dişinin vücut uzunluğu 0.3-0.5 mm, genişliği 0.2-0.3 mm'dir.

Her iki türde erkekler dişilerden küçük olup, abdomen arkaya doğru daha incedir. Vücut ortasına yakın mesafede iki tarafta bir çift siyah leke bulunur. Her iki türün yumurtası küre şeklinde olup. çapı 0.1 mm kadardır. Yumurtanın rengi önceleri şeffaf ve beyaz, açılmaya yakın hafif kırmızı ve sarı renk almaktadır. Yumurtadan yeni çıkmış larvanın rengi her iki türde açık sarı ile uçuk kırmızı rengindedir. Oval biçiminde olan yeni larvalar beslendikten sonra rengi koyulaşır ve ergine benzerler. Üç çift bacaklı olan larva döneminde vücut kıllıdır. Nimfler 4 çift bacaklıdırlar. Protonİmf dönemi şekil bakımından ergine benzer, yeşilimsi san ve hafif kırmızı rengindedir. Bu dönemde beslenme ve hareket daha fazla olup, erkek ve dişileri birbirinden ayırmak zordur. Sefalotoraks üzerinde T. cinnabarinus'da iki kırmızı ve T. urticae'de ise iki siyah benek ile vücut üzerindeki kıllar belirgin olarak görülür. Deutonimf döneminde her iki türde erkek ve dişi birbirinden ayırt edilebilir. Erkekler dişilerden daha hareketlidir. Erkekler dişilerden daha narin ve daha küçük olup abdomen uçları sivridir. Sefalotoraks üzerinde benekler dişilere göre daha belirgin görülür. Bu dönemin sonunda ergin kırmızıörümcekler meydana gelir.

Tarla kenarlarında, bahçe ve çalılıklardaki yabancı otlarda üremesine devam ederek kışı geçiren kırmızıörümcekler ergin olur olmaz çiftleşir ve yazın yaklaşık bir gün beslendikten sonra yumurta koymaya başlar. Yumurtalarını yaprağın alt yüzüne tek tek bırakır. Yaprak sapma yakın ana damarın çevresinde ve yaprağın kenarlarına doğru daha yoğun yumurta bırakır. Bir dişi ömrü boyunca 100-150 yumurta bırakır. Zararlının popülâsyonu, gelişme döneminde, eylül başına kadar her zaman artabilmekte ise de Akdeniz Bölgesi'nde popülâsyonun en çok artış gösterdiği aylar temmuz ve ağustostur. Ağustostan sonra havaların biraz serinlemesi ve çiğin artmasıyla popülâsyon genellikle düşer. İklim koşullarına ve bölgelere göre bir dölünü 10-20 günde tamamlar. Yılda 10-20 döl verebilir.

 SOYA KIRMIZI ÖRÜMCEKLERİN DAVRANIŞLARI

Larva, nimf ve erginler yapraklarda emgi yaparak zarar verir, yapraklar önce sararır sonra kızarır ve kurur. Zararlı beslendiği yapraklarda ağ oluşturur ve ağların çokluğu popülâsyonunun yoğun olduğunu gösterir. İlk enfeksiyonlar lokaldir ve zamanla tarlanın diğer alanlarına yayılır. Aşırı zarar gören bitkilerde gelişme durur ve verim düşer. Zarar durumu, zararlının yoğunluğuna ve bitkinin gelişme dönemine göre değişir.

Zararlının her iki türü de özellikle Akdeniz Bölgesi soya ekim alanlarında yaygın ve yoğun olarak bulunur. Ege Bölgesi'nde ise hakim tür T.urticae'dir.

 SOYADA KIRMIZI ÖRÜMCEKLER İLE KÜLTÜREL MÜCADELE

 -  Tarla içindeki yabancı otlar temizlenmelidir.

 -  Tarla içindeki bitki artıkları toplanarak yok edilmelidir.

 SOYADA KIRMIZI ÖRÜMCEKLER İÇİN TARIMSAL İLAÇLARLA MÜCADELE

İlaçlama çiğ kalktıktan sonra ve rüzgârsız saatlerde yapılmalıdır.

 SOYA KIRMIZI ÖRÜMCEKLER İÇİN TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI

Baklalar olgunlaştıktan sonra mücadele yapılmamalıdır. İlk enfeksiyonlarda kenar ve nokta ilaçlamalarının yapılması mücadelede ekonomi sağlayacağı gibi kırmızı-örümceğin yayılmasını da önleyecektir.

Zararlı tarla içerisine yayılmış ve 1 yaprakçıkta ortalama Akdeniz Bölgesi'nde 5 adet. Ege Bölgesi'nde 10 adet kırmızı örümcek bulunduğunda kaplama ilaçlama yapılır.