MAKALELER / SOYA TÜTÜN BEYAZ SİNEKLERİ VE ZARARLARI..MÜCADELESİ..

 SOYADA TÜTÜN BEYAZ SİNEĞİ VE ÖZELLİKLERİ

Tütün beyazsineği (Bemisa tabaci Genn.) ergininin boyu yaklaşık 1 mm olup genel görünüşü beyaz renklidir. Kanat ve vücut üzeri beyaz tozlu görünüşte bir mum tabakası İle kaplı olduğu için zararlı beyaz renkli görünür. Gözler kırmızıdır.

Yumurta boyu 0.25 mm kadardır. Yeni konulduğunda beyaz renkli olan yumurta olgunlaştıkça koyulaşarak kahverengiye döner. Yumurta, yaprak dokusuna yumurta sapı ile dik olarak tutturulur.

Yumurtadan yeni çıkan lana beyaz renkli, hareketli ve oval şekillidir. Üç çift baca­ğı olan larvanın rengi soluk sarıdır. Hortumunu yaprak dokusuna sokarak 8 saat içinde kendisini sabitleştirir. Hareketsiz duruma geçerek üzeri bir mum tabakası ile kaplanır. Bu dönemde larvanın bacakları ve antenleri kaybolur.

Pupa şekil olarak larvaya benzer. Üçüncü dönemin sonlarına doğru larva sırtı hafifçe şişkinleşerek ve rengi koyulaşarak pupa dönemine girer. Pupanın boyu 0.65 mm'dir. Pupa döneminde erginin kırmızı renkteki gözleri belirginleşerek, dıştan rahatça görülebilir ve vücudu örten kabuk iyice kalınlaşır. Pupa döneminde beslenme yoktur. Pupa gelişimini tamamlayınca pupa kabuğunun dorsali T şeklinde yırtılarak ergin çıkar.
 

Ergin pupadan çıktıktan sonra çiftleşir ve 2-4 gün sonra yumurta koymaya başlar. Erginler yumurtalarını bırakmak için taze yaprakları tercih eder ve yaprakların alt yüzeylerine yumurtalarını tek tek bırakır. Popülâsyon çok yoğun olduğunda yumurtalar gruplar halinde bırakılmış gibi görünür.

Bir dişi bir kaç kez çiftleşir ve yaklaşık 300 yumurta bırakır. Yumurta bırakmak için en uygun sıcaklık 26-27°C ve %60'ın üzerindeki orantılı nem koşullarıdır. Sıcaklık 14°C'nin altına düştüğünde yumurta bırakımı durur. Yumurtanın açılması için geçecek süre sıcaklık ve neme bağlıdır. Kış aylarını, iklimi müsait olan yerlerde üremesine devam ederek geçirir. Bu nedenle konukçularında zararlının bütün biyolojik dönemleri bulunur. Sonbaharda pamuk, soya ve diğer yazlık kültür bitkilerinden yabani floraya, ilkbaharda da yabani floradan kültür bitkilerine geçerler. Yılda 9-10 döl verir.

 SOYA BEYAZ SİNEKLERİ VE DAVRANIŞLARI

Soyanın en önemli zararlılarından biridir. Soya bitkisi çıkışından itibaren zararlıya konukçuluk eder. Yaz boyunca beyazsinek popülâsyonu artarak varlığını sürdürür. Popülâsyon yoğunluğu bölgelere ve soya çeşitlerine göre farklılık gösterir.

Beyazsineğin hem ergini hem de larvası zararlıdır. Soya bitkisinde yaprakların öz suyunu emerek doğrudan zarar verip bitkinin gelişmesini önler ve zayıf kalmasına neden olur.

Ayrıca, ergin ve larvaların çıkardığı yapışkan sıvı yaprakların yüzeyini kaplar. Bu sıvının üzerinde gelişen saprofit funguslar zamanla hava ile temas ederek yaprakların yüzeyinde fumajin olarak adlandırılan siyah bir görüntünün oluşmasına neden olur. Yaprakların yüzeyini kaplayan fumajin, gözenekleri kapattığı için bitkinin solunum düzeni ve fizyolojisi bozulur. Fotosentez yapılamadığı için de bitkinin erken ölmesine neden olur. Ürün kaybının % 12-25 oranında olduğu saptanmıştır.

 SOYADA BEYAZ SİNEK İLE KÜLTÜREL MÜCADELESİ

Tarla temizliğine önem verilerek tarla içerisindeki yabancı otlar temizlenmelidir.

 SOYA BEYAZ SİNEĞİ İÇİN

TARIMSAL İLAÇLAR İLE MÜCADELE YÖNTEMİ

Yeşil aksam ilaçlamalarında ilaçlama, çiğ kalktıktan sonra, rüzgarsız ve serin saatlerinde yapılmalıdır. İlaçlamalar sırasında yaprak altı memeli kullanılmasına dikkat edilmelidir.

 SOYADA TÜTÜN BEYAZ SİNEĞİ İÇİN

TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI

Bir yaprakta ortalama 15 larva ve pupa bulunduğunda kimyasal mücadele yapılır.