MAKALELER / SULAMA SİSTEMLERİNDE YABANCI OTLAR..MÜCADELE TEKNİĞİ..
Banket yabancı otları, sulama ve drenaj sistemleri şev ve banketlerinde gelişen kara yabancı otlarıdır.
1 .SORUN OLAN YABANCl OTLAR
1. 1 Bir Yıllık Geniş Yapraklı Yabancıotlar
Bilimsel Adı |
Türkçe Adı |
Familvası |
Adonis flammea Jacq. |
Kandamlası |
Ranunculaceae |
Amaranthus spp. |
Horozibiği |
Amaranthaceae |
Capsetla bursa-pastoris Medik. |
Çobançantası |
Cruciferae |
Centaurea cyanus L. |
Gökbaş |
Compositae |
Clıenopodium albüm L. |
Sirken |
Chenopodiaceae |
Erodium cicutarium (L.)L'Herit. |
Dön baba |
Geraniaceae |
Galium spp. |
Yoğurtotu |
Rubiaceae |
Papaver rhoeas L. |
Gelincik |
Papaveraceae |
Ranunculus an-ensis L. |
Tarla düğünçiçeği |
Ranunculaceae |
Silybum marianum (L.)Gaertner |
Meryem dikeni |
Compositae |
Sinapis ar\-ensis L. |
Yabani hardal |
Cruciferae |
Tribulus terrestris L. |
Demir dikeni |
Zygophyllaceae |
Turgenia laiifolia (L.)Hoffm. |
Pıtrak |
Umbelliferae |
Xanthium strumahum L. |
Domuz pıtrağı |
Compositae |
1.2. İki Yıllık Geniş Yapraklı Yabancı Otlar |
|
|
Anthemis spp. |
Papatya |
Compositae |
Carduus nutans L. |
Eğikbaşh kangal |
Compositae |
Daucus carota L. |
Yabani havuç |
Umbelliferae |
Echium spp. |
Engerek otu |
Boraginaceae |
Malva sylvestris L. |
Yabani ebegümeci |
Malvaceae |
Onopordum acanthium L. |
Adi eşekdiken |
Compositae |
Verbascum spp. |
Sığırkuyruğu |
Scrophulariaceae |
1.3. Çok Yıllık Geniş Yapraklı Yabancı otlar |
|
|
Acroptilon repens (L.) DC |
Kekre
|
Compositae |
Cirsium arvense (L.) Scop. |
Köygöçüren |
Compositae |
Euphorbia spp. |
Sütleğen |
Euphorbiaceae |
Rume.r spp. |
Labada |
Polygonaceae |
Solanum dulcamara L. |
Odunsu köpeküzümü |
Solanaceae |
Urticae dioicca L. |
Büyük ısırgan |
Urticaceae |
Sulama ve drenaj sistemleri şev ve banketlerinde yukarıda belirtilen geniş yapraklı yabancı otlar dışında bir ya da çok yıllık dar yapraklı yabancı otlarla, odunsu bitkilerin gelişmesi de söz konusudur. Başta Kamış (Phragmites austrialis) olmak üzere şev ve banketlerde gelişebilecek dar yapraklı yabancı otlarla savaşım için "Suüstü Yabancıotları Zirai Mücadele Teknik Talimatı" odunsu bitkiler için de "Odunsu Bitkilerle Zirai Mücadele Teknik Talimatı" ndan yararlanılmalıdır.
2. YAŞAYIŞLARI
2.1 . Bir Yıllık Yabancıotlar
Bir yılda gelişen, çiçek açarak tohum oluşturan ve daha sonra kuruyarak ölen yabancı otlardır.
Tohumla çoğalırlar. Tohumları uygun olmayan koşullarda da toprakta uzun süre canlılıklarını koruyabilir. Sonbaharda çimlenen türleri varsa da, genellikle ilkbaharda çimlenirler.
2.2. İki Yıllık Yabancıotlar
Yaşamlarını iki yılda tamamlayan yabancı otlardır. Birinci yıl kök ve yaprakları gelişerek (vegetatif gelişme) toprak üstünde rozet biçiminde kalırlar. İkinci yıl çiçek ve tohum oluşturarak (generatif gelişme) yaşamlarını tamamlarlar. Tohumla ya da çeşitli bitki organları aracılığı ile çoğalırlar.
2.3. Çok Yıllık Yabancıotlar
Üç ya da daha çok yıl yaşayan yabancıotlardır. Tohum, toprakaltı ve sürünücü gövde parçaları, yumru ve soğan gibi organları ile çoğalırlar. Yılın uygun olmayan dönemlerinde yapraklarını döker, toprakaltı bölümleri ile canlılıklarını sürdürürler. Uygun koşullarda gelişip, yaprak, çiçek ve tohum oluştururlar.
3 . ZARAR ŞEKLİ VE EKONOMİK ÖNEMİ
Banket yabancıotlarını da kapsamak üzere, kara yabancı otlarının oluşturduğu sorunlar aşağıda özetlenmiştir.
- Kara yabancıotlarının geliştiği şev ve banketlerde bakım işleri aksar. Hayvansal zararlıların neden olduğu zararlar ve su kaçaklarının yerlerinin belirlenmesi güçleşir.
- Kuruyan yabancıotlar kanal suyuna düşerek çeşitli sanat yapılarının (ızgara, sifon, çek vb.) tıkanmasına, taşrnalara ve sulamanın aksamasına yol açar.
- Kuruyan yabancıotlar yangına neden olur ve özellikle depo çevrelerinde tehlike yaratır.
- özellikle derin köklü odunsu bitkiler, kanallarda su kayıplarına, kaçaklara ve kanal kaplamalarının bozulmasına yol açar.
- Erozyonu önlemek amacı ile yapılan bitkisel kaplamanın gelişmesini engellerler.
- Tohumların rüzgar ve özellikle su aracılığı ile taşınması sonucunda, tarımsal alanların bulaşmasına yol açarlar.
- Kültür bitkilerinde zararlı olan, bir çok hastalık etmeni ve böcekler için beslenme, üreme ve sığınma ortamı yaratarak, bulaşma kaynakları oluştururlar.
4 . YAYILIŞ ALANLARI
Kara yabancıotları ülkemizdeki tüm sulama ve taşkın tesisleri ile, park ve rekreasyon alanlarında yaygındır. Ancak Dsİ tesislerindeki yayılış alanları ve türleri ayrıntılı olarak saptanmamıştır.
5. SORUNLARIN SAPTANMASI
Dsİ tesislerindeki banket yabancı otları sorunları, "DSİ Tesislerinde Sorun Yaratan Zararlılarla Savaşım Yönergesi" nin "Tesislerin İncelenmesi" (Sorunların Saptanması) bölümündeki ilkelere göre saptanır.
6 . MÜCADELESİ
6.1 Kültürel önlemler
6.1.1 Rekabetten Yararlanma
Belirli bir alanda gelişen bitkiler ışık, toprak nemi, topraktaki besin maddeleri, karbondioksit, yaşama yeri ve bitkilerle ortak yaşayan canlılar gibi istekleri açısından, birbirleriyle rekabet durumundadır. Bitkiler arasındaki rekabetten yararlanarak, banketlerdeki genişyapraklı yabancıotlarla savaşım yapılabilir.
Şev ve banketlerin çekişme gücü yüksek çok yıllık dar yapraklı bitkilerle (Agropyron etongatum, Festuca elatior, Cynodon dactylon ) kaplanması, geniş yapraklı yabancı otların gelişmesini önemli ölçüde engellemektedir.
Kanal şev ve banketlerinde gerçekleştirilen 2,4-D amin uygulamaları da, kaplama yapılmış alanlardaki çok yıllık dar yapraklı bitkilerin çekişme gücünü artırmakta; kaplama yapılmamış alanlarda ise özellikle başta ayrık (Cynodon dactylon ) olmak üzere, bu bitkilerin gelişmesine yardımcı olmaktadır.
6.1.2. Otlatma
Şevleri düzgün, eğimi fazla olmayan ve denetim olanakları yeterli olan sulama ve taşkın koruma tesislerinde başarı ile uygulanabilen bir yöntemdir. Otlatmada başta koyun olmak üzere, hemen bütün evcil hayvanlar kullanılabilmektedir. Düzenli bir otlatma ile, daryapraklı bitkilerin şevlerde bitkisel bir örtü oluşturması ve genişyapraklı yabancı otların gelişmesinin önlenmesi sağlanabilmektedir.
Ancak otlatmanın, denetimli yapılması ve özellikle bitkisel kaplama yapılmış alanlarda, örtünün bozulmasını önleyici önlemlerin alınması gerekmektedir.
6.2 . Fiziksel ve Mekaniksel Mücadele
Kara yabancı otlarımı karşı uygulanabilecek başlıca fıziksel ve mekaniksel savaşım yöntemleri;el ile toplama,kazma,çapalama, sürme, biçme, yakma ve gölgeleme olarak özetlenebilir. Bu yöntemlerden el ile toplama, çapalama, kazma ve gölgeleme genellikle park ve rekreasyon alanlarında ve sınırlı genişliklerde uygulanabilmektedir. Sürme ise özelIikle kavak yetiştirilen alanlarda uygulanan bir yöntemdir. Şev ve banketlerde uygulanabilecek yöntemler aşağıda özetlenmiştir.
6.2.1. Biçme
Çeşitli biçme aletleri kullanılarak, şev ve banketlerdeki otsu yabancıotlara karşı mekaniksel savaşım yapılabilmektedir. Ülkemiz koşullarında, çayır biçme makinaları özellikle kanal şevine göre eğimi ayarlanabilenleri, başarı ile kuIlanılabilir. Biçme aletlerinin çeşitli iş makinalarına takılabilen tipleri de bulunmaktadır. Biçmenin etkili olabilmesi için; uygulamanın yabancıotların tohumlarının oluşmadığı, kök ve toprak altı gövdelerindeki besin maddeleri birikiminin en düşük düzeyde bulunduğu, çiçeklenme öncesi dönemlerde yapılması gerekir.
Biçme, yabancı otları iki biçimde etkilemektedir. Zamanında yapılan biçmelerle tohum oluşumu önlenmekte. yinelenen biçmeler sonucunda, çok yıllık yabancı otların kök ve toprak altı gövdelerinde biriken besinler tüketilerek, gelişmeleri sınırlanmaktadır.
6.2.2.Yakma
Sulama ve taşkın koruma tesislerinde yabancıotlara karşı yakma yöntemiyle savaşım, iki ayrı dönemde ve başlıca iki amaçla yapılmaktadır.
Bunlardan ilki, yabancı otların gelişmelerini sürdürdükleri, henüz çiçek açıp, tohum oluşturmadıkları ve yeşil durumda bulundukları dönemde yapılmaktadır. Bu dönemde yapılan uygulama ile,sistemlerde yabancıot sorunları çözümlenmektedir. Yakma işlemi, bitki hücrelerinin zarar görmesine ve sonunda bitkinin ölmesine neden olmaktadır. Bitkilerin tür ve gelişme dönemlerine bağlı olarak etkilendikleri sıcaklıklar farklı olduğundan,yakma işleminde, değişik sıcaklıklar kullanılabilmektedir.
Yakma yönteminin diğer bir amacı tohum oluşturmuş ve kurumuş yabancıotların, yok edilmesi ve yayılışlarının engeIlenmesidir.
Yakma işlemi,bu işlem için geliştirilmiş özel yakma aletleri ya da daha sınırlı alanlarda, atomizörlere takılan alev başlıkları ile yapılabilmektedir. Yakma yönteminde yakıt olarak fuel - oil ya da sıvılaştırılmış petrol gazları (LP) kuIlanılmaktadır.
Yakma işlemi, etki düzeyi sınırlı, yinelenmesi gerekli ve bu nedenle uygulanması pahalı bir yöntemdir.
6.3. Kimyasal Mücadele
6.3.1. ilaçlama Zamanının Tespiti
Geniş yapraklı banket yabancıotlarına ilaç uygulamaları, yabancıotların hızla büyüyüp geliştikleri ve genç oldukları erken gelişme dönemlerinde yapılır. Yabancıotların 3-4 yapraklı oldukları geç sonbahar ya da erken ilkbahar ayları, ilaçlama için uygun zamanlardır. Uygulamaların çiçek tomurcuklarının oluşumu ve erken çiçeklenme dönemine kadar bitirilmesi gerekir.
Çevredeki kültür bitkileri de, uygulama zamanının belirlenmesinde etkilidir.Tahıl tarımının yaygın olduğu alanlarda ilaçlamalarının bu bitkilerin kardeşlenme dönemlerinin tamamlanması ile sapakalkma dönemleri arasında; ilaca çok duyarlı pamuk, sebze ve tütün yetiştirilen alanlarda, bu bitkilerin ekim-dikimlerinden önce ya da hasatlarından sonra; meyve ve bağ alanlarında ise gözlerin uyanmasından önce yapılması gerekir.
Bir yılda genellikle i ilaçlama yeterlidir. Ancak yabancıot türlerinin çimlenme dönemleri arasındaki farklılıklar ve bazı yabancı ot türlerinin ilaca duyarlılıklarının farklı olması yüzünden, 2. ilaçlama gerekebilir.
6.3.2. Kullanılacak ilaçlar ve Dozları
Bakınız (Kullanılan etkili madde)
6.3.3 . ilaçlama Tekniği
2,4-D' nin banket yabancıotlarına karşı önerilen dimethylamin tuzları, yapraklar ve kökler aracılığıyla bitki bünyesine alınan, taşınım etkili ilaçlardır. ilaçlar su ile karıştırılarak, yabancıotların topraküstü bölümlerine püskürtülmelidir. Püskürtme kollu püskürtücülerle yapılan ilaçlamalarda, dekara genellikle 40-60 litre su kullanılır. Su miktarı, yabancıot yoğunluğu ve boylarına bağlı olarak 100 litreye kadar arttırılabilir.
Püskürtme tabancası kullanılarak yapılan uygulamalarda, %0.3'lük ilaçlı su hazırlanarak püskürtme yapılır.
Uygulanması önerilen dozlardan; düşük dozlar, erken gelişme dönemleri ile biryıllık genişyapraklı yabancıotların yaygın olduğu alanlarda; yüksek dozlar geç gelişme dönemleri ile çokyıllık yabancıotların yaygın olduğu alanlarda kullanılmalıdır.
ilaç kaçaklarının önlenebilmesi için; püskürtme kolu ilaçlanacak yüzeye mümkün olduğu kadar yakın ayarlanmalı, ilaçlamalar düşük basınçla ve yelpaze tipli memelerle yapılmalı, uygulamalar sırasında hava rüzgarsız olmalı, rüzgar çıktığında ilaçlamaya ara verilmeli, pamuk, bağ, sebze, fasulye, domates vb. gibi duyarlı bitkilerin bulunduğu alanlarda, ilaçlama zamanları doğru seçilmelidir. Uygulamalar hava sıcaklığının 8-25C arasında olduğu dönemlerde yapılmalıdır.
2,4-D amin bileşimli ilaç uygulamalarından sonra, 6 saat içinde yağış düşmesi durumunda ilaçlanma yinelenmelidir.
Bitkisel kaplama yapılmış alanlarda, başta Kamış (Phragmites austrialis) olmak üzere, daryapraklı yabancıot sorunları varsa ya da var olan yabancıotların savaşımı için uygulanacak ilaç (örneğin glyphosate), bitkisel kaplamaya zarar verecekse, bu durumda ilaç uygulamalarının, sürtme yöntemi ile yapan özel aletlerle (fitilli ve fırçalı) yapılması, kaplamaların zarar görmesi açısından uygun görülmektedir.
6.3.4. Uygulama ile ilgili Yasaklama ve Kısıtlamalar
2,4-D amin tuzları ışıktan ve sıcaklıktan önemli ölçüde etkilenmediğinden uygulama yerinde kalma süreleri uzundur. 2,4-D amin tuzları uygulandıkları alanlardaki topraklarda, mikroorganizma etkinliği sonucu parçalanır ve etkililiklerini kaybederler. Ilık ve nemli topraklarda genellikle 1-4 haftada etkisiz duruma geçerler.
ilacın su bulunan sulama kanallarında uygulanması, ilaçlanmış alanlarda 7 gün süre ile süt hayvanlarının otlatılmaması, ilaçlı sularda balık avlanmaması gerekir.
Her türlü KİMYASAL veya ORGANİK GÜBRE İMALATI
için bir kaynak arandığında
KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ
sizin için iyi bir kaynak olabilir.
KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ içerisinde yüzlerce organik ve kimyasal gübrelere ait, İMALAT FORMÜLLERİ ve ÜRETİM YÖNTEMLERİ mevcuttur. Bu ansiklopedi içerisindeki kimyasal ve organik gübreleri, hiçbir teknik makine kullanmadan ve hiçbir teknik destek almadan tek başınıza imal edebilirsiniz.
GÜBRE ÜRETİMLERİ
VE
İMALAT FORMÜLLERİ
Herhangi bir organik gübre üretimi düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ sizler için iyi bir gübre üretim kaynağı olabilir. ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİiçerisinde yüzlerce organik gübrelerin ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.
Herhangi bir kimyasal gübre üretimi düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ sizler için iyi bir gübre üretim kaynağı olabilir. KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ içerisinde yüzlerce kimyasal gübrelerin ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.
Organik ve kimyasal gübrelerde kullanılan hammaddelerin fiziksel ve kimyasal özellikleri,kimyasal formülleri, nerede ve nasıl kullanıldığı ve ne içerisinde çözündüğüne ait, geniş bilgi ve kaynağı TARIM HAMMADDELERİ ANSİKLOPEDİSİ içerisinde bulabilirsiniz.
ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ ve KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ herkesin çok kolay anlayabileceği ve herkesin çok rahat kullanabileceği sade bir dille yazılmıştır.Bu ansiklopediler yardımı ile kendi gübrenizi kendiniz üretebilir veya gübre üretiminde mevcut işlerinizi geliştirmede sizlere yol gösterici olabilir.
SOLVER KİMYA