MAKALELER / TRANSMİSYON YAĞLARI..ÜRETİMLERİ...FORMÜLLERİ..
HİDROLİK TRANSMİSYONUN HİDROLİK SİSTEMİ
Transmisyonun hidrolik sistemi için kullanılan yağ, dönüş düzeni ile ortaklaşa bir karterden temin edilir. Dönüş düzeni dönüş kavramaları, ayna-mahruti ve çalıştırma mekanizmasını taşıyan bir ayrı kompartımandır. Ancak gerek transmisyon gerekse dönüşün yağı bu kompartımandadır ve her iki sistem için tek bir yağ bombası kullanılır. Dişli tip olan bu transmisyon pompası transmisyonun hidrolik sistemi ve mekaniki yapının yağlanması için gereken yağlama yağını sağlar.
Tork konverteri yada tork bölücü de gerek basınçlı yağı, gerekse yağlama yağını bu ortak kompartımandan alır. Yağın soğutucu etkiyi sağlaması için soğutucu devresine gönderilmesi ve dolaştırılması, dönüş kavramalarının yağlanması da aynı devreden sağlanır. Dönüş devresinin açıklanması konu dışıdır; harfiyat makinalarının bir konusudur. Bu nedenle sadece hidrolik transmisyonun hidrolik devresi ele alınacaktır.
Yağ, pompa tarafından karterden çekilir. pompanın çektiği yağ manyetik bir süzgeçten geçer. Pompadan çıkan bir yağ borusu, tork konventerinin çıkış ayar süpabında bir hatla birleşir. Motor ilk çalıştırıldığı zaman bu hat, pompanın emiş tarafından bulunabilecek havanın boşalmasını sağlar. Böylece pompanın ilk hareket sırasında hava yapmasının önüne geçilmiş olur. Pompa çalışmaya başladıktan sonra da bu hat bir miktar yağın, yağ soğutucusuna gitmesine imkan verir. Kullanılan pompa dişli tip bir yağ pompasıdır. Pompa basınç altındaki yağı filtreye yollar. Filtrelenen yağ öncelik supabına ve yağ manifolduna geçer. Filtre elemanı tıkanmış olursa, üzerinde bulunan by-pas süpabı açılarak yağın doğrudan doğruya devreyi beslemesini sağlar. böylece filitre tıkanıklarının sebep olabileceği yağsızlıklar önlenmiş olur. Manifolddan geçen yağ dönüş düzeni valf gurubu tarafından, dönüşlerin ve frenlerin çalışması için, kullanılır. Dönüş kontrol valf grubunun üzerinden geçen yağ ayna-mahruti ve yataklarının yağlanması için kullanılır. Öncelik supabı, pompanın devreye basmış olduğu yağın öncelikle dönüş ve fren sisteminde geçmesine imkan verir. Sonra sıra transmisyonun valf grubuna gelir. Ancak öncelik supabının gövdesinde bulunan bir menfez bir miktar yağın sürekli olarak transmisyon valf grubuna gitmesini sağlar. Bu menfez aracılığı ile transmisyonun valf grubu, özellikle dönüş ve frenlerin kullanıldığı sıralarda yağsız bırakılmamış olur. Çünkü, fazla miktarda yağın basınçlı Hidroliğin kullanıldığı dönüş ve fren mekanizması çalışması sırasında transmisyonun valf grubunu tamamen yağsız bırakabilir. Diğer taraftan motor devrinin düşük olduğu çalışmalarda pompanın çıkış verimi düşük olacağından dönüşlerin kullanılması ile diğer kesimlere yağ yetmeyebilir.
Öncelik supabı, dönüş ve frenler için gereken önceliği sağladıktan sonra basınçlı yağ transmisyonun kontrol valf grubuna gönderilir. Transmisyonun hidrolik sistemine geçen basınçlı yağ, tork konventerinin giriş basınç ayar süpabına girer. Tork konventeri basınç ayar süpabı tork konventerine giren yağın kontrol altına alınmasını sağlar. Bu, iki şekilde olur. Eğer yağ çok soğuk ise, çıkış basınç ayar süpabı yeterli bir boşaltma yapamaz ve tork konventerinin içinde yüksek bir birikimi meydana gelir. Diğer taraftan pompa debilerinin ani yükselmesinden kaynaklanan ani doldurmalar söz konusu olabilir. Bütün bu durumlarda tork konventerinin aşırı basınçlara karşı korunabilmesi için giriş basınç ayar supabı devreye girer. Bir bakıma tork konventeri giriş basınç ayar supabı ikinci bir emniyet supabı gibi görev görür. Tork konventerinin giriş basınç ayar supabının kaçırdığı yağlar yağlama devresi için kullanılır. Yağlama devresinde tork bölücünün ve konventerin parçalarını yağlayan yağ, neticede, kartere dökülür.
Transmisyon hidrolik devresinde daha çok tork konventerinin iç sızıntılarından kaynaklanan ve tork muhafazası içinde toplanan yağın zararlı etkisini ortadan kaldırmak ve bu yağın tekrar devreye verilmesini sağlamak için toplayıcı pompa kullanılır. Toplayıcı pompa kullanılır. Toplayıcı pompa tork bölücünün alt kesiminde toplanan yağı alır ve devre basınç ayar supabına yollar. Pompa aynı zamanda dönüş kompartımanındaki yağın devreye verilmesini sağlar. Basınç ayar supabına giden yağ, buradan soğutma ve yağlama için fren bandına gönderilir.
Tork konventerinin çıkışından alınan yağ çıkış basınç ayar supabı zerinden transmisyon yağ soğutucusuna gönderilir. Tork konventeri basınç ayar supabı tork konventerinin çıkış basıncını kontrol altına alır; daha doğrusu tork konventerinin içinde belirli bir çalışma basıncının bulundurulmasını sağlar. Transmisyon yağ soğutucusu tarafından soğutulan yağ yağlama devresine gönderilir ve buradan tekrar kartere dökülür. Burada transmisyon içinde ayrı bir karter yoktur; transmisyonun gövdesi karter görevi yapar.
Yağlamadan arta kalan yağ tekrar pompanın emiş tarafına geçer, diğer devreler için hazır hale gelir. Transmisyonun hidrolik devresi tarafından kullanılmayan yağ, tork konverterinin giriş basınç ayar süpabına geçer; tork konverteri tarafından kullanılmayan yağ ise, dönüş kompartımanına gider.
SOLVER KİMYA
