EPOKSİ REÇİNE TUTKALI :Ağaç, duroplastik, cam, seramik, demir, çelik, alüminyum ve alaşım metalleri yapıştırmak için kullanılır. Hazır halde satılan epoksit reçine tutkalı iki elemanlıdır. Elemanları toz veya sıvı halde satılır. Elemanları birbirine karıştırma, hazırlama, sürme, açık zamanı, sıkma ve kuruma süresi gibi hususlarda üretici fabrikanın önerisine göre hareket edilmelidir.
Ağacı metale veya metali metale yapıştırırken, tutkal sürülecek yüzeyler tozsuz, yağ- siz ve temiz olmalıdır. Epoksit reçine tutkalının kuruması, sertleşmesi ve yapıştırma gücünü elde etmesi elemanlarının kimyasal tepkimesi sonucunda gerçekleşir. Tepkime sırasında tutkaldan bir madde ayrılmaz, buharlaşma olmaz.

Rezorsin-formaldehit reçinesinden yararlanarak elde edilen bir suni reçine tutkalıdır. Suya ve neme dayanıklıdır. Kontrplak üretiminde, kayık, gemi yapımında, köprü ve yapı işlerinde, kapı, pencere elemanları yapıştırma işlemlerinde ve suya dayanıklı kontrplak imalinde kullanılır.
Bu tutkalın da montaj işlerinde ve kaplama yapıştırmada kullanılabilecek türleri vardır. Montaj işlerinde kullanılan türü, genellikle sıvı halde satılır. Kullanılacağı zaman ağırlıkça %5 oranında sertleştirici katılarak hazırlanır. Hazırlanan tutkal 10-15 dakika dinlendirildikten sonra tekrar iyice karıştırılarak kullanılır. Sertleştirici ile karıştırılan tutkal önerilen süre içerisinde tüketilmelidir. Belirtilen sürenin sonunda tutkal koyulaşmaya başlar. Koyulaşan tutkal sıvısı artık işe yaramaz.

Melamin formaldehit reçinesinden veya melamin formaldehit ile üre reçinesi karışımından yararlanarak elde edilir. Toz halinde satılır. Karışık olarak üretilen tutkala sertleştirici ve koyulaştırıcı katılabilir.
Kullanmak üzere hazırlanan tutkal 24 saat bozulmaz. Bu süre içinde kullanılabilir. Montaj için üretilen türü 20 C° de kullanılır. Kuruma süresi 1 saattir. Kaplama yapıştırmak için üretilen melamin-formaldehit tutkalı ile çalışırken pres sıcaklığı 95C° ye pres süresi de 6 dakikaya ayarlanmalıdır.

Üre-formaldehit suni reçinesinden elde edilen bir tutkaldır. Bir fabrika ürettiği bu tutkala kaurit adı vermiştir. Bu nedenle piyasada “Kaurit tutkalı” olarak da anılır. Tutkalın üretiminde kullanılan üre ve formaldehitin karışım oranları ile kimyasal birleştirme ortamları değiştirilmek suretiyle farklı özelliklerde tutkallar elde edilir.
Üre-formaldehit tutkalının, kuruması, sertleşmesi ve yapıştırma gücünü kazanması kimyasal tepkime ile olur. Kimyasal tepkime tutkala katılan sertleştirici maddesi veya sıcaklık ile başlatabilir. Tepkime sonucunda tamamen sertleşen tutkal filimi, eritici sıvılarda erimez, sıcakta yumuşamaz, sudan ve nemden bozulmaz.
Sıvı ve toz halde üretilen üre-formaldehit tutkalının montaj işlerinde ve kaplama yapıştırmada kullanılır.

Piyasada, formika tutkalı, beyaz tutkal, plastik tutkal gibi değişik isimlerle anılır. Teknik adı “polivinilasetat tutkalı”dır. Polivinilasetat bir tür suni reçinedir, su, kömür, kireç ve sirke asidinden kimyasal yollarla elde edilir. Kimyasal yönlendirmelerle farklı özelliklerde polivinilasetat tutkalı elde edilir. Bu tutkallar, polivinilasetat disperisiyonu olup, asit karakterlidir.
Yapışma olayı, dispersiyon taneciklerinin birbirleriyle birleşebilme kabiliyetine bağlıdır. Taneciklere birleşebilme özelliği kazandırmak için bazı yumuşatıcı, serleştirici katkı gereçlerinden yararlanılır.
Bu tutkallar, termoplastik özelliktedir. Yani kurumuş tutkal filimi sıcakta yumuşar ve yapışma zayıflar. Soğuyunca tekrar sertleşir. Tutkal yüzeye sürüldükten sonra biraz fazla bekletilirse kendi kendine kurur ve yapışır.

Süt ve peynirde bulunan albümin maddesinden yararlanarak üretilir. Beyaz ile krem sarısı renkte toz halindedir. Kiloluk 5 ve 18kg’lık teneke kutularda kg. birim fiyatı ile satılır. Kendine has keskin bir kokusu vardır. Ağaç yüzeyinde leke bırakır. Nemli ortama dayanıklıdır. Daha çok dış kapı, pencere yapımında, yağlı boyalı mobilya işlerinde, körağaç astar kaplama yapıştırma, kontrplak sanayinde ve geniş yüzeylerin tutkallanmasında kullanılır. Glüten tutkala göre açık zamanı daha geniştir. Bayatlamış tutkalın yapıştırma gücü büyük ölçüde azalır. Keskin kokusu kaybolur.

Piyasada boncuk tutkalı olarak anılır. Hayvanların deri, kemik ve kıkırdaklarından elde edilir. Sarı ve koyu kahverenginde, şeffaftır. Deri tutkalı, kemik tutkalı ve deri kemik karışımı, karışık tutkal olmak üzere çeşitleri vardır. En çok üretilen ve kullanılan tutkal, karışık tutkal çeşididir. En iyi karışık tutkal, %30 deri ve %70 kemik karışımı şeklinde üretilendir. Mobilya dekorasyon işlerinde her türlü birleştirmelerde, astar ve yüz kaplama yapıştırma işlemlerinde kullanılır. Neme karşı dayanıksızdır. Dış kapı ve pencere yapımında kullanılması doğru olmaz. Sürülen ağaç yüzeyinde renklendirme ve leke yapmaz.

                                                                                     YUSUF AKKAPILI

                                                                                     KİMYA MÜHENDİSİ