MAKALELER / VİŞNELERDE YAPRAK LEKELERİ VE TEDAVİ YOLLARI
ÖZELLİKLERİ
Fungusun eşeysiz formu, Cylindrosporium padi Karst olarak isimlendirilmiştir.
Fungus, kışı yere dökülen hastalıklı yapraklar üzerinde, apotesyum halinde geçirir. Askuslan topuz biçiminde olup, içinde 8 adet askospor bulunur. Askosporları uzun, düz veya hafif kıvrık yapıda, bölmesiz veya 1-2 bölmeli ve renksizdir.
Apotesyumlar, mart ayından itibaren olgunlaşmaya başlar. Bu dönemde yıldız şeklinde yırtılırlar ve içlerinden askosporlar çıkar. Bunların dışarı çıkması için uygun sıcaklık yanında, yaprakların ıslak olması da gerekir.
Askospor uçuşları, 16°C sıcaklıkta en yüksek seviyeye ulaşır. Askosporlar ilk yapraklara ve çiçek tablasına ulaşarak, primer enfeksiyonları meydana getirir ve çiçeklerin erken dökülmesine neden olur. Askosporlar yaprağın ait yüzeyindeki stomalardan girer ve yaprak dokusunda miselyum olarak gelişir.
Enfeksiyondan 1-2 hafta sonra, genellikle yaprağın alt yüzünde beyazımsı sarı renkli aservuluslar meydana gelir. İçlerinde de beyazımsı-san renkli, uzun, ince, silindirik ve yay şeklinde, bölmesiz veya 1 bölmeli, nadiren de 2 bölmeli konidiosporlar bulunur. Konidiosporlar en iyi 16°C sıcaklıkta gelişir. Yağmur rüzgâr ve böceklerle sağlıklı yapraklara taşınır. Nemli periyotlarda, bol miktarda oluşan konidiosporlar sekonder enfeksiyonlara sebep olurlar. Konidiosporlar da askosporlar gibi yaprak enfeksiyonlarına neden olurlar
BELİRTİLERİ
Yaprak lekesi hastalığı, kirazlardan çok, vişne ağaçlarında zarar yapar. Bu hastalık, bazen Yaprak delen hastalığı zannedilerek gözden kaçırılabilmektedir. Hastalık belirtileri yaprakta, meyve ve meyve sapında görülür. Yaprağın üst yüzeyinde Önceleri bordo renkte olan lekeler, sonraları kırmızımsı-kahverengine dönüşür. Konidiospor kümelerinin etrafa yayılması nedeniyle, sanki bu
lekelerin alt yüzünde, kirli beyaz renkte bir kabuklu bit varmış gibi görünür. Çapları 1-3 mm kadar olan bu lekeler, gayri muntazam veya yuvarlaktır. Bunlar dağınık veya yaprağın sadece bir kısmında meydana gelebilirler. Lekeler birbiriyle birleşerek, daha büyük lekeler oluşturabilir ve o kısımdaki dokuyu öldürebilir. Hastalıklı kısımlar genellikle kıvrılır ve kahverengileşir. Hastalık çok ciddi yaprak dökülmesine neden olur ve bu durum hastalığın karakteristik belirtisidir. Yaprak dökülmesi, haziran ortasında başlar, bazen ağaçlarda sadece meyveler kalır. Bu meyveler de iyi gelişemez ve olgunlaşamaz. Bunların kaliteleri düşük ve tatlan da iyi değildir.
Ayrıca bu hastalığa yakalanan ağaçlarda odun dokusu oluşumu da iyi değildir. Hasta ağaçlar kış soğuklarından zarar görür, sürgün gelişimi ve çiçek üretimi azalır. Ayrıca birçok meyve gözü ölür ve dolayısıyla meyve tutumu azalır. Bu durumun 23 yıl devam etmesi halinde ağaç tamamen kuruyabilir. Meyve üzerinde, yuvarlak ve 0.5-2 mm çapında lekeler meydana getirir. Bu lekeler, meyve yüzeyinde veya meyve etine gömülüdür. Yeşil meyvelerdeki lekeler bordo, olgun meyveierdekiler ise kahverengi-siyah renklidir. Lekeler birbiriyle birleştiğinde meyvelerin şekilleri bozulur. Meyve sapındaki lekeler bazen çok küçük olduğu için görmek zor olabilir. Bu lekeler yaprak dökülmesiyle beraber zamansız meyve olgunlaşmasına ve kalitenin düşmesine neden olur.
Hastalık özellikle nem tutan fidanlıklarda çok yaygındır. Yaprakların erken dökülmesine neden olduğundan, fidanlıklarda çok ciddi zararlar ortaya çıkar.
Yurdumuzda genellikle nemli olan Karadeniz Bölgesinde yaygındır. Ancak Marmara ve Ege Bölgesinde de görülmektedir.
KÜLTÜREL MÜCADELE YÖNTEMİ
- Bahçe kurulurken nem tulan yerler tercih edilmemelidir.
- Hastalık kireç, potasyum, fosfor ve humus yönünden fakir olan bahçelerde
fazla görüldüğü için. buralarda uygun gübreleme yapılmalıdır.
- Hastalıklı yapraklar toplanarak yakılmalı veya gömülmelidir.
TARIMSAL İLAÇLAR İLE MÜCADELESİ
İlaçlama, ağacın her tarafını kaplayacak şekilde yapılmalıdır.
TARIM İLAÇLARI VE İLAÇLAMA ZAMANI
1. ilaçlama: Taç yaprakların %80-90'nı döküldüğünde yapılmalıdır.
2. ve diğer ilaçlamalar: Kullanılan preparatların etki süreleri dikkate alınarak, enfeksiyon koşulları ortadan kalkıncaya kadar ilaçlamalara devam edilmelidir.
İlaçlamalar hasat dönemine kadar devam ederse, son ilaçlama ile hasat arası süreye uyulmalıdır. Hasattan sonra, yapraklarda fazla leke mevcut ise bir ilaçlama daha yapılmalıdır.
