MAKALELER / YAPI KİMYASALLARINDA BETON - KARIŞIM SUYU
BETONDA KARIŞIM SUYUNUN ÖNEMİ
Beton üretiminde kullanılan karışım suyunun iki önemli işlevi vardır:
1. Kuru haldeki çimento ve agregayı plastik, işlenebilir bir kütle haline getirmek.
2. Çimento ile kimyasal reaksiyon yaparak plastik kütlenin sertleşmesini sağlamak.
Kıvam m3’e giren su miktarına bağlıdır. Hatırlanacağı üzere beton mukavemeti, su/çimento oranına bağlıdır. İşte bu sebeple şantiyeye teslimi yapılan taze betona daha fazla kıvam kazandırmak amacıyla fazladan su katmak betonun mukavemetini yok eder.
Genel olarak içilebilir nitelik taşıyan bütün sular betonda kullanıma uygundur. Ancak, betonda kullanılacak suyun içilebilir özellikte olması şart değildir. Birtakım ön deneyler yapılmak kaydıyla, içilemeyen sularla gayet kaliteli beton üretilebilinir. Bununla birlikte karışım suyu içinde bulunabilecek tuz, asit, yağ, şeker, lağım ve endüstriyel atıklar gibi bazı maddeler betonda istenmeyen etkiler yaratabilir. Karışım suyunun analizlerle belirlenmesi ve kalitesinin belli aralıklarla denetlenmesi şarttır. Betonun bünyesinde çimento ile reaksiyona girmeyen fazla suyun bıraktığı boşluklar yalnız dayanımı düşürmekle kalmamaktadır.
Boşluklardan içeri giren zararlı unsurlar (klor, sülfat vb.) beton ve donatıya zarar vermekte ve betonun ömrünü kısaltmaktadır.
BETONA VERİLEBİLECEK EN BÜYÜK ZARAR, FAZLADAN SU KATILMASIDIR!
TS EN 206’ya göre karma suyu TS EN 1008 ‘e uygun olmalıdır. Standartta verilen Tablo 1’deki şartları sağlamalıdır
Tablo 1
BETONA VERİLEBİLECEK EN BÜYÜK ZARAR, FAZLADAN SU KATILMASIDIR!
TS EN 206’ya göre karma suyu TS EN 1008 ‘e uygun olmalıdır. Standartta verilen Tablo 1’deki şartları sağlamalıdır
Tablo 1
|
Özellik
|
Kabul Şartı
|
|
Deterjanlar
|
Herhangi bir köpük iki dakika içerisinde kaybolmalı
|
|
Renk
|
Geri kazanılan suların dışında rengi açık sarıdan daha açık olmalı
|
|
Askıdaki katı madde miktarı
|
Geri kazanılan suların dışında 4ml’den az olmalı
|
|
Koku
|
Geri kazanılan sularda içinde çimento veya yüksek fırın cüruflu çimento olması halinde az bir miktar sülfür kokusu dışında koku bulunmamalıdır
|
|
Diğer sularda içilebilir sularda bulunannın dışında herhangi bir koku bulunmamalı, hidroklorik asit eklendiğinde hidrojen sülfür kokusu alınmamalıdır.
|
|
|
Asitler
|
pH³4 olmalıdır
|
|
Organik madde
|
NaOH eklendiğinde belirlenen renk sarıya dönük kahverengi veya daha açık olmalıdır
|
Kimyasal Özellikler
1 - Klorür içeriği
Klorür içeriği TS EN 206-1 Madde 5.2.7. seçilen değerleri geçmediğinin gösterilmesi halinde aşağıdaki değerleri geçebilir.
Tablo 2
|
Karışım Suyunun Kullanılacağı Betonun Cinsi
|
En Yüksek Klorür İçeriği mg/lt
|
|
Öngermeli veya şerbet
|
500
|
|
İçerisinde donatı veya diğer metal bulunan
|
1000
|
|
İçerisinde donatı veya diğer metal bulunmayan beton
|
4500
|
2- Sülfatlar
2000mg/l’yi geçmemelidir
3 - Alkali
ASR’ye karşı önlem alınmadıkça 1500mg/l’yi geçmemelidir.
4 - Zararlı Kirlenme
Öncelikle şekerler , fosfatlar , nitratlar , kurşun ve çinko için deneyler yapılabilir. Fakat bunların varlığında priz süresine etkisi ve miktarı belirlenmelidir.
Tablo 3
|
Madde
|
En Fazla Miktar(mg/l)
|
|
Şekerler
|
100
|
|
Fosfat Pb2O5
|
100
|
|
Nitrat NO3
|
500
|
|
Kurşun Pb2
|
100
|
|
Çinko Zn2
|
100
|
Priz Süresine Etkisi
Saf su ile uygunluğu araştırılan su üzerinde yapılan karşılaştırmalı deneylerde elde edilen priz başlangıç süresi bir saatten daha az olmamalı ve en fazla %25 sapma göstermelidir. Priz bitiş süresi 12 saatten daha uzun olmamalı ve en fazla %25 sapma göstermelidir. 7 günlük basınç dayanımından %90 ‘dan da düşük olmamalıdır.
Geri Dönüşüm Suyu
· Geri dönen betondaki su
· Transmikser, pan mikser , pompa ve ajitatörlerin yıkanmasından açığa çıkan su
· Sertleşmiş betonun su basıncıyla işlenmesinden açığa çıkan su
· Beton üretimi sırasında doğan atık su
Geri Kazanılan Sular Hakkında Dikkat Edilecek Hususlar:
· Çimento hidratasyonu izlenmelidir.
· Yoğunluk (taze su eklenmesiyle) azaltılmalıdır
· Kirlenmeye karşı önlem alınmalıdır
· Yağlar (tuzakla) tutulmalıdır
· Asit, deterjan ve tuzlardan uzak tutulmalıdır.
· Asılı maddeler (0.2mm altı) sıklıkla karıştırılmalıdır
· İnce madde miktarı
· Klorür miktarı
Geri dönüşüm sularıda kimyasal içerik olarak yukarıda verilen sınırları sağlamalıdır. Suyun kimyasal analizi ilk ay içinde her hafta daha sonra her altı ayda bir yapılmalıdır Gerçek Su miktarı
Geri Dönüşüm Suyu Kullanımında Dizayn
· Geri dönüştürülmüş sudan gelen ilave agrega toplam agreganın %1 ini geçemez
· Betonla ilgili özel durumlar olduğunda (öngermeli , hava sürüklemeli...) etkileri göz önüne alınmalıdır
· Geri dönüşüm suyunun miktarı mümkün olduğunca gün içi beton üretimine eşit dağıtılmalıdır
· Suyun yoğunluğu ya otomatik olarak yada gün içinde yoğunluğun en fazla olacağı zamanda ölçülmelidir.
Geri Dönüşüm Suyundaki İnce Malzemelerin Gerçek Su İhtiyacının Hesaplanması:
· İnce Malzemelerin Beton Hesabına Katılması
· 1.01 kg/l’ nin altında yoğunluğu olan suyun yok varsayalabilir düzeyde asılı madde taşıdığı varsayılır.Daha fazlaysa beton dizaynında hesaba katılmalıdır. İnce maddelerin su ihtiyacı ve işlenebilirliğe etkileri değişkendir
· İnce maddelerin su ihtiyaçları çimentoya yakındır.
· Doğru beton bileşimi için ön deneylerle gerçek su ihtiyacı belirlenmelidir
· Sudaki ince maddelerin hacmi beton bileşiminde hesaba katılmalıdır.
YAPI KİMYASALLARI ANSİKLOPEDİLERİ
SOLVER KİMYA
